Martes, Disyembre 31, 2024

Bagong Taon, Lumang Sistema

BAGONG TAON, LUMANG SISTEMA

dumatal ang Bagong Taon, wala pa ring nagbago
maliban sa petsa, hirap pa rin ang mga tao
tingnan mo't bilihin ay kaytaas pa rin ng presyo
iyang kamatis nga, bawat piraso'y sampung piso

Bagong Taon, kapitalismo pa rin ang sistema
nariyan pa rin ang pulitikal na dinastiya
ang pondo ng serbisyo publiko'y binawasan pa
habang nilakihan ang badyet para sa ayuda

di pa rin itinataas ang sahod ng obrero
habang kita ng negosyante'y kaylaking totoo
mandarambong pa rin ang mga nangungunang trapo
wala pang kampanyahan, nangangampanya nang todo

Bagong Taon, may nagbago ba sa buhay ng dukha?
pagsasamantalahan pa rin ba ang manggagawa?
Bagong Taon, anong nagbago? wala, wala, WALA!
aba'y Bagong Taon, Lumang Sistema pa ring sadya!

subalit panata ko, tuloy pa ring mangangarap
na itatayo ang lipunang walang naghihirap
ginhawa ng bawat mamamayan ay malalasap
isang lipunang pagkakapantay ang lalaganap

- gregoriovbituinjr.
01.01.2025    

Lumang Taon, Lumang Sistema

LUMANG TAON, LUMANG SISTEMA

patuloy pa rin ang kahirapan
kahit sa pagtatapos ng taon
dukha'y lublob pa rin sa putikan
may tinik sa paang nakabaon

lumang taon ay lumang sistema
dalita'y gumagapang sa lusak
sa Bagong Taon, ganyan pa rin ba?
na buhay ng dukha'y hinahamak

wala raw pribadong pag-aari
kaya pinagsasamantalahan
ng mga lintang kamuhi-muhi
na talagang sa pera gahaman

pakikibaka'y patuloy pa rin
upang lipunang nasa'y mabuo
kadena ng pagkaapi'y putlin
lipunang makatao'y itayo

- gregoriovbituinjr.
12.31.2024

Sabado, Disyembre 28, 2024

Idiskwalipika ang mga dinastiyang pulitikal

IDISKWALIPIKA ANG MGA DINASTIYANG PULITIKAL

kapag pulitikal na dinastiya
ang ibinoboto pa rin ng masa
hinahalal ba'y mapagsamantala
nariyan pa ba'y bulok na sistema

upang manalo pa sa pulitika
namumudmod ng pera sa kampanya
upang mabili ang boto ng masa
limang daang piso, bigas, ayuda

dinastiya pag ama ay senador
habang ina naman ay gobernador
ang anak nila sa bayan ay meyor

habang kongresista naman ang lolo
lider pa ng SK ang kanyang apo
at kapitan ng barangay ang tiyo

sigaw ng masa: idiskwalipika
iyang pulitikal na dinastiya
pawang galing sa iisang pamilya
yaong naghahari sa pulitika

matapos ang eleksyon, wala ka na
nalulong na sa bulok na sistema
sa susunod na halalan, huwag na
huwag iboto iyang dinastiya

- gregoriovbituinjr.
12.29.2024

* litratong kuha ng makatang gala

Biyernes, Disyembre 27, 2024

Relatibo

RELATIBO

sa mga kamag-anak ko't katoto
kapisan, kumpare, kaugnayan ko
pulitikal at personal ba'y ano?
masasabi ba nating relatibo?

piho, sa akin ay magandang aral
lalo't ang personal ko'y pulitikal
isa itong prinsipyong unibersal
kaya sa aktibismo'y tumatagal

pinipilit ugnayan ay mabuo
at prinsipyong tangan ay di maglaho
suliranin ma'y nakapanlulumo
ay tutupdin anong ipinangako

pakikibaka'y isinasabuhay
maraming bagay ang magkakaugnay
mga sagupaan ma'y makukulay
madalas ay talaga kang aaray

- gregoriovbituinjr.
12.28.2024

Pagdalaw sa Bilibid

PAGDALAW SA BILIBID

sinamahan ko ang MAG - Medical Action Group
at iba pa sa human rights organization
tulad ng staff ng PAHRA, Task Force Detainees
at dalawa kami sa XD Initiative

taon-taon na namin itong ginagawa
para sa mga umaasam nang paglaya
tuwing sasapit ang panahong kapaskuhan
at magbigay ng konting pangangailangan

ang samahan sila sa dakilang layunin
ay nasa aking diwa, puso't saloobin
lalo't napiit ay bilanggong pulitikal
na naroroon sa Bilibid nang kaytagal

mabuti't muling nakasama ngayong taon
upang aming magawa yaong nilalayon

- gregoriovbituinjr.
12.27.2024

* litratong kuha bago pumasok sa Bilibid, 27 Disyembre 2024, bawal ipasok sa loob ang selpon, iniwan namin ito sa sasakyan
* PAHRA - Philippine Alliance of Human Rights Advocates
* XDI - Ex-Political Detainees Initiative 

Martes, Disyembre 24, 2024

Sampung piso na ang kamatis

SAMPUNG PISO NA ANG KAMATIS

ang isang balot na kamatis
tatlong laman ay trenta pesos
pagsirit ng presyo'y kaybilis
buti't mayroon pang panggastos

imbes pangsahog na'y inulam
isang kamatis sa umaga
kamahalan ay di maparam
kailan muli magmumura

habang iba'y itinatapon
lang ito't labis na naani
ngunit sa lungsod ay di gayon
dapat mo itong binibili

mabuti pa'y magtanim nito
kahit sa bakuran o paso
may mapipitas kang totoo
pag kamatis mo na'y lumago

- gregoriovbituinjr.
12.25.2024

Merry Christmas kahit Many Krisis ang Masa

MERRY CHRISTMAS KAHIT MANY KRISIS ANG MASA

buong puso ang pagbati ko't umaasa
na mababago pa ang bulok na sistema
Merry Christmas kahit Many Krisis ang Masa
kaya patuloy pa rin tayong makibaka

panahon ngayon ng pagsasaya sa mundo
dahil sa kaarawan ng kanilang Kristo
malagim man ang sitwasyon ng Palestino
may kontraktwalisasyong salot sa obrero

nariyan din ang dinastiyang pulitikal
na namumudmod ng ayudang nakakamal
presyo ng pangunahing bilihi'y kaymahal
ang pagtaas ng sahod ay sadyang kaybagal

di pala para sa ISF ang 4PH
kulang din ang badyet ng Philhealth at D.O.H.
sa trilyong utang ng bansa, masasabing each
Pinoy na'y may utang, VP pa'y mai-impeach

dahil rin sa klima, tao'y nahihirapan
badyet sa serbisyo publiko'y nabawasan
saan na napupunta ang badyet na iyan?
gagamitin ba sa susunod na halalan?

muli, Merry Christmas, pagbating taospuso
Many Krisis ang Masa, saan patutungo?
baka Bagong Taon ay haraping madugo
krisis ba'y kailan tuluyang maglalaho?

- gregoriovbituinjr.

12.25.2024 

Lunes, Disyembre 23, 2024

Tirang pagkain, panlaban daw sa gutom

TIRANG PAGKAIN, PANLABAN DAW SA GUTOM

di pagpag, kundi tirang pagkain
na sumobra sa mga restoran
di nabenta sa mga fast food chain
ay panlaban daw sa kagutuman

kung isipin, magandang ideya
ng isang ahensya ng gobyerno
subalit paano ang sistema
sa ilalim ng kapitalismo

na yaong natira'y tinatapon
pag di nabenta, kahit malugi
kaysa ibigay ang mga iyon
sa dukhang sa gutom ay sakbibi

pipila pa ba ang mga dukha
upang abangan ang di nabili
pakakainin ba ang kawawa
ng pulitikong nais magsilbi

baka ideya'y papogi points lang
o baka wala kasing maisip
silang kongkretong pamamaraan
upang nagugutom ay masagip

- gregoriovbituinjr.
12.23.2024

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, 23 Disyembre, 2024, headline at p.2

Linggo, Disyembre 22, 2024

Ang maikling kwento sa Taliba ng Maralita

ANG MAIKLING KWENTO SA TALIBA NG MARALITA
Munting sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

May ilan pang isyu ng Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), ang hindi pa nagawa. Subalit tinatapos ko pa rin. Kahit paunti-unti. Lalo na't apatnapu't siyam na araw akong nagbantay kay misis sa ospital.

Subalit bakit dapat gawin pa rin iyon? Una, dahil sa pagtatala ng kasaysayan ng mga mahahalagang pangyayari't pagkilos na nilahukan ng KPML. Ikalawa, dahil nalalathala dito ang mahahalagang isyu ng pabahay at kahirapan, at pagsusuri sa isyu ng maralita. Ikatlo, upang may mabasa ang mga maralitang kasapi ng KPML, at maitago nila iyon bilang testamento ng kasaysayan at pakikibaka ng mga maralita. Ikaapat, dahil nalalathala rito ang panitikang maaaring iambag sa panitikang Pilipino, tulad ng mga tula at maikling kwento.

Nitong Nobyembre lang ay kumontak sa akin ang mga estudyante ng isang pamantasan sa Batangas, at ginawa nilang thesis ang tatlo kong maikling kwentong may kaugnayan sa State of the Nation Address (SONA). Ito ang mga kwentong "SONA na naman, sana naman..." (Taliba isyu, Hulyo 16-31, 2023, pahina 18-19), "Budul-Budol sa Maralita" (Taliba Pre-SONA isyu, Hulyo 1-15, 2024, pahina 18-19), at "Bigong-Bigo ang Masa" (Taliba Post-SONA isyu, Hulyo 16-31, 2024, pahina 18-19). Napakalaking karangalang makapanayam ako ng mga estudyanteng iyon. Ibinalita naman nila sa akin na nakapasa sila sa kanilang thesis.

Mula Setyembre hanggang ngayong Disyembre na siyang backlog ng Taliba, ito ang pinagkukunutan ko ng noo. Bukod sa mga balita ay pinag-iisipan ko kung paano ko isusulat sa maikling kwento ang mga tampok na isyu ng panahong iyon. Paghahanda ko rin bilang kwentista ang pagsusulat ng mga kwento upang balang araw ay makapagsulat ng nobela, at maisaaklat iyon, na siya kong pangarap - maging ganap na nobelista.

Dalawang beses isang buwan lumalabas ang Taliba ng Maralita. Ibig sabihin, dalawampu't apat na isyu sa isang taon. Kaya kung may apat na buwan pang backlog, may walong isyu ang dapat kong tapusin. Isasama ko ang mga kuha kong litrato sa rali, pati pahayag ng mga kapatid na organisasyon, upang hindi naman ako matulala sa dami ng trabaho. Ang pagsusulat ang tungkulin ko sa organisasyon, pagsusulat ng pahayag, at ang pagkatha ng maikling kwento at tula ang kinagigiliwan kong gawin. Subalit mga kwento at tula sa pagsusulong ng pakikibaka ng mga maralita laban sa pang-aapi't pagsasamantala ng sistemang bulok, tungo sa isang lipunang walang pagsasamantala ng tao sa tao at sa kalikasan.

Pinagnilayan ko't sinulat sa tula ang mithiing ito para sa tuloy-tuloy na paglalabas ng publikasyong Taliba:

adhika ko pa ring gawin ang mga isyu
ng pahayagang Taliba ng Maralita
sulatin ang balita, kumatha ng kwento
at tula, at magsuri ng isyu ng dukha

pakikibaka ng dukha'y pag-iisipan
at ilathala ano bang kanilang layon
sapagkat bawat laban ay may kasaysayan
na dapat matala sa aming publikasyon

kolum ni Pangulong Kokoy Gan ay patnubay
sa pakikibaka ng kapwa mahihirap
habang litrato ng pagkilos ay patunay
ng adhika ng dukha't kanilang pangarap

na isang lipunang wala nang pang-aapi
at pagsasamantala, ang sila'y mahango
sa hirap, kaya tuloy ang pagbaka't rali
laban sa mga kuhila't laksang hunyango

12.23.2024

Biyernes, Disyembre 20, 2024

Ang luma't bago kong sombrero

ANG LUMA KO'T BAGONG SOMBRERO

may luma't bago akong sombrero
ang una'y pangrali araw-araw
pangalawa'y may tatak na bago
pagkat Luke Forward ang tinatanaw

tunog Look Forward sa hinaharap
upang makamit ang adhikain
kung paano tupdin ang pangarap
na pagsasamantala'y supilin

sombrerong mayroong panawagan
upang maipagwagi si Ka Luke
sa Senado'y maupong tuluyan
kinatawan ng masa'y maluklok

luma'y beterano na sa rali
proteksyon sa ulo, init, lamig
sombrerong matagal na nagsilbi
upang obrero'y magkapitbisig

tunay akong nagpapasalamat
sa sombrerong proteksyon talaga
upang kumilos laban sa ugat
ng pag-api't bulok na sistema

- gregoriovbituinjr.
12.21.2024

Huwebes, Disyembre 19, 2024

Di kinuhang basura ng namamaskong basurero

DI KINUHANG BASURA NG NAMAMASKONG BASURERO

basura raw, sabay abot ng sobre
kahit barya lang ay maglagay kami
ganyan ang gawa, magpapasko kasi
kasi pasko ay bigayan daw, sabi

magbigay ng anumang kaya natin
pag di naglagay ay baka di kunin
ang basura mo, aba'y kayhirap din
gayong sila nama'y may sasahurin

kanina lang, basura'y di kinuha
wala kasi akong barya sa bulsa
nakaalis na ang trak ng basura
inipon kong basura'y nariyan pa

di ko mabigay ang sandaang piso
may lakad ako't pamasahe ito
sa bahay, maghahanap pang totoo
kahit bente pesos, ibibigay ko

kaunting barya'y ating ibahagi
kunin lang ang basura'y ating hingi
upang kalinisa'y mapanatili
bente pesos man ay malaking munti

- gregoriovbituinjr.
12.20.2024

Ang rebulto ni Galicano C. Apacible sa Balayan, Batangas

Rebulto ni Galicano C. Apacible, manggagamot, at propagandista mula Balayan, Batangas. Kasama ni Rizal nang itatag ang El Compañerismo, lihim na samahang pulitikal na itinatag sa Maynila noong 1890s.

Halina't basahin ang nakasulat sa marker:

GALICANO C. APACIBLE
(1864-1949)

Manggagamot, propagandista, diplomatiko, mambabatas at makabayan. Ipinanganak sa Balayan, Batangas 26 Hunyo 1864. Kasama si Dr. Jose Rizal at iba pang mga mag-aaral na Filipino, itinatag sa Maynila ang El Compañerismo, isang lihim na samahang pulitikal noong 1890s. Isa sa mga nagtatag ng pahayagang propagandistang La Solidaridad noong 1889. Pangulo ng Asociacion Solidaridad Filipina sa Barcelona noong 1888 at ng Komite Sentral ng mga Filipino sa Hongkong noong 1898. Tagapayo ng Mataas na Konseho ng mga Rebolusyonaryong Filipino at kinatawan ng Republika ng Pilipinas sa Tsina, 1989-1899. Natatanging sugo sa Amerika at Europa, 1900-1901. Isa sa mga tagapagtatag ng Lapiang Nacionalista, 1906. Gobernador ng Batangas, 1908-1909; Kinatawan ng Batangas sa Asamblea ng Pilipinas, 1910-1916; Kalihim ng Pagsasaka at Likas na Yaman, 1917-1921. Yumao 22 Marso 1949.

Ang mga litrato ay kuha ng makatang gala sa Balayan, Batangas, Disyembre 19, 2024. Sumaglit muna sa Balayan upang kausapin ang aking ina. Lumuwas din ng Maynila kinagabihan.

GALICANO C. APACIBLE

kasama ni Rizal at isa ring bayani
ngalan niya'y Galicano C. Apacible
isinilang parehong taon ni Mabini
parehong Batangenyo ang dalawang are

si Apacible ay isang diplomatiko
manggagamot at propagandistang totoo
kasama ni Rizal at iba pang Filipino
ay tinatag nila ang El Compañerismo

na lihim na samahang pulitikal noon
siya'y naging pangulo ng Asociacion
sa Barcelona't Komite Sentral sa Hongkong
sa Mataas na Konseho ng Rebolusyong

Filipino at kinatawan din sa Tsina
tanging sugo rin sa Amerika't Europa
nagtatag din ng Lapiang Nacionalista
kinatawan ng Batangas sa Asamblea

ng bansa, Gobernador din ng lalawigan
Kalihim ng Pagsasaka't Likas na Yaman
tulad ni tatay, isinilang sa Balayan
si Apacible ay bayani rin ng bayan

- gregoriovbituinjr.
12.20.2024

Ang rebulto ni Mabini sa Balayan, Batangas

Rebulto ni Gat Apolinario Mabini sa Balayan, Batangas. Ang nakasulat sa marker: 

APOLINARIO MABINI y MARANAN
23 July 1864 - 13 May 1903

Isa sa mga bayani ng Pilipinas, abogado, tagapayo ng pangulo, at punong katiwala (o punong ministro) ng pamahalaan na kumatha sa mga alituntunin ng Konstitusyon ng Unang Republika ng Pilipinas. Siya ay kilala bilang "Dakilang Lumpo" o "Dakilang Paralitiko" at "Utak ng Rebolusyon."

Kuha sa Balayan, Batangas, Disyembre 19, 2024.

Sumaglit muna sa Balayan upang kausapin ang aking ina. Lumuwas din ng Maynila kinagabihan.

APOLINARIO MABINI

isa sa ating mga bayani
si Gat Apolinario Mabini
mula sa lalawigang Batangas
bayaning tanyag sa Pilipinas
siya'y tagapayo ng pangulo,
at gumampan ding punong ministro
kinatha'y mga alituntunin
ng unang Saligang Batas natin
siya'y "Dakilang Paralitiko"
tinatawag ding "Dakilang Lumpo"
kilalang "Utak ng Rebolusyon"
sa kasaysayan ng ating nasyon
kay Mabini, Mabuhay! Mabuhay!
taospuso kaming nagpupugay!

- gregoriovbituinjr.
12.20.2024

Lunes, Disyembre 9, 2024

Respeto sa mga babaeng chess players

RESPETO SA MGA BABAENG CHESS PLAYERS

naabutan natin ang labanang Kasparov-Karpov
na talagang bibilib ka sa mga chess grandmasters
nang minsang tinalo ni Judith Polgar si Kasparov
nagbago ang tingin sa kababaihang chess players

babaeng chess players ay nakilala mula noon
pinatunayan nilang chess ay di lang panlalaki
lalo sa mga internasyunal na kumpetisyon
may world chess championship din para sa mga babae

Paikidze-Barnes, Dorsa Derakhshani, Sara Khadem
sila'y mga chess players na nagprotestang mag-hijab
upang maglaro ng chess, bansa nila'y katawanin
sa iba't ibang bansa, laro nila'y maaalab

sa ating bansa, nag-iisa si Janelle Mae Frayna
bilang natatanging chess grandmaster ng Pilipinas
sina Arianne Caoili at Jan Jodilyn Fronda pa
na Pinay chess masters na laro'y kagila-gilalas

sa mga babaeng chess players, kami'y nagpupugay
kayo'y mga Gabriela't Oriang sa larong ahedres
tangi kong masasabi, mabuhay kayo! Mabuhay!
kayo ang mga Queen na mamate sa Hari ng chess!

- gregoriovbituinjr.
12.09.2024

* litrato mula sa isang fb page

Sabado, Disyembre 7, 2024

Laban sa OSAEC

LABAN SA OSAEC

muli, mayroong balitang paglabag sa OSAEC
online sexual abuse and exploitation of children
aba, isa iyong krimeng sadyang kahindik-hindik
dahil sariling anak ang ginagamit sa krimen

aba'y mantakin mo! sa online ay ibinubugaw
ang isang buwang sanggol at kambal na pitong anyos
bata pa'y para silang tinarakan ng balaraw
dalawang nanay at tiyuhin, ang gamit ay sex toys

kahirapan ng buhay ba'y ituturong dahilan
kaya binubugaw online ay mga anak nila
o yao'y alibi lang sa kanilang kahayukan
na pati mga batang walang muwang ay biktima

aba'y dapat lang makulong ang mga tarantado
hustisya para sa mga bata'y dapat makamit
dahil mga bata ang kanilang pineperwisyo
bakasakaling ganyang krimen ay di na maulit

- gregoriovbituinjr.
12.08.2024

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Disyembre 4, 2024, headline at 2

Pagsulat, pagmulat, pagdalumat

PAGSULAT, PAGMULAT, PAGDALUMAT

nasa ospital man / tuloy ang pagsulat
tila yaring pluma / ay di paaawat
pagkat tibak akong / layon ay magmulat
lalo na't kayraming / masang nagsasalat

dapat nang baguhin / ang sistemang bulok
at sa sulirani'y / huwag palulugmok
dapat baligtarin / natin ang tatsulok
at ang aping dukha'y / ilagay sa tatsulok

wala nang panahon / upang magpagapi
sa mga problemang / nakakaaglahi
dapat ipaglaban / ang prinsipyo't puri
at dapat labanan / yaong naghahari

nadadalumat ko / ang pakikibaka
nitong manggagawa't / mga magsasaka
bulok na sistema'y / dapat baguhin na
karaniwang masa / ang ating kasama

tungo sa lipunang / may pagkakapantay
mundong makatao'y / layo nati't pakay
bagong sistema ba'y / ating mahihintay?
o kikilos tayo't / kamtin iyong tunay?

- gregoriovbituinjr.
12.07.2024

Biyernes, Disyembre 6, 2024

May kolum pa sa dyaryo ang may arrest order

MAY KOLUM PA SA DYARYO ANG MAY ARREST ORDER

naulat na wala na sa bansa, Disyembre Kwatro
si Harry Roque, spokesperson ng dating pangulo
na may arrest order umano mula sa Kamara
kung wala na sa bansa, paanong darakpin siya

kolum ni Roque'y nalathala, Disyembre Siyete
kung nakalabas ng bansa, bakit ito nangyari
pa-email-email lang, kanyang kolum ay tuloy pa rin
gayong may kaso pala siyang qualified trafficking

bagamat animo'y pinaglalaruan ang batas
siyang may arrest order, kolum pa'y labas ng labas
kalayaan sa pamamahayag pa'y tinamasa
tulad ni Amado Hernandez, isang nobelista

at kumatha ng mga tulang Isang Dipang Langit
sa Bilibid sa Muntinlupa nang siya'y napiit
di pa nadakip si Roque, patuloy lang ang kolum
ah, pluma'y malaya sa harap man ng paghuhukom

pluma ng makatang tibak tulad ko'y di mapigil
kung mapiit muli't sa aktibismo'y sinisiil
tunay na sagrado ang kalayaang magpahayag
kahit sa batas ng estado'y mayroong paglabag

- gregoriovbituinjr.
12.07.2024

* ulat mula sa Pilipino Star Ngayon, Disyembre 4, 2024, p.3
* kolum mula sa Philippine Star, Disyembre 7, 2024, p.7

Martes, Disyembre 3, 2024

Banner ng TFDP

BANNER NG TFDP

nakasakay akong dyip puntang pagamutan
tinatakang banner sa Kamias nadaanan
TFDP iyon, agad kong kinodakan
naghahanda na sa Araw ng Karapatan

lampas isang buwan na kami sa ospital
di ko sukat akalaing gayon katagal
na nagbabantay sa aking asawang mahal
ay, ramdam ko pa rin ang pagkakatigagal

ngunit nang makita ang banner ay sumigla
nabuhay ang loob mula pagkatulala
biglang lumakas ang katawan, puso't diwa
tila naalpasan ko ang kaytinding sigwa

kaya sa Araw ng Karapatang Pantao
sa pagkilos nila'y sasama muli ako
panata sa sarili'y magsilbing totoo
sa masa, sa maralita't uring obrero

- gregoriovbituinjr.
12.04.2024

* TFDP - Task Force Detainees of the Philippines 

Lunes, Disyembre 2, 2024

Nilay

NILAY

nakikibaka pa rin
kahit ako'y gabihin
kahit dito'y ginawin
kahit walang makain

tibak kaming Spartan
ay patuloy sa laban
nais naming makamtan
pangarap na lipunan

at dapat ding isipin
ang kalusugan natin
habang papag-alabin
ang puso't diwa pa rin

para sa masa't uri
obrero'y ipagwagi
mga pag-aaglahi'y
di dapat manatili

- gregoriovbituinjr.
12.02.2024

Sabado, Nobyembre 30, 2024

The artistry and activism in me

THE ARTISTRY AND ACTIVISM IN ME

when painter Marcel Duchamp died
that was the day I was born
when massacre of students in
Tlatelolco, Mexico happened
that was the day I was born

a painter died, a future poet 
was conceived from her mother's womb
protesting students were massacred
a future student and activist
was conceived from her mother's womb

in my blood is the shaper of words in Filipino
who's father is a Batangueno
who's mother is a Karay-a from Antique
who inculcated in me words that is deep
even if I was raised as a Manilenyo

also in my blood were Spartan activists
who fight for equality, justice and truth

Duchamp and the Tlatelolco students
have died the day I was born
their memory and legacy will be
in my blood, brain, heart and bone

I will continue the artist in me
I will continue the activist in me

I don't usually believe
in what they call reincarnation
I just thought that the date of their 
death is the same as my birth

I was born probably to become artist of words,
as a poet, and as an Spartan activist
and that I will continue to be
to serve the people and the working class
to be one in changing the rotten system
to make a heart in a heartless world

- gregoriovbituinjr.
12.01.2024

* written while contemplating in a hospital with my wife who is still recuperating

Disyembre na naman

DISYEMBRE NA NAMAN

ramdam ang simoy ng hanging amihan
na tanda ba ng parating na ulan?
Disyembre na, marahil kaya ganyan
climate change, klima'y nag-iba naman

unang araw ng Disyembre, World AIDS Day
a-syete, Political Prisoners Day
sa ikasiyam, Anti-Corruption Day
sa petsa sampu naman, Human Rights Day

may sanlinggo pang ang dukha'y hihibik
yaong Urban Poor Solidarity Week
na baka gawing Urban Poor Protest Week
pagkat sa hirap pa rin nakasiksik

tatlong linggo na lamang at Pasko na
paulit-ulit, wala bang pag-asa?
kayrami pang palaboy sa kalsada
kayrami pa ring hanap ay hustisya!

- gregoriovbituinjr.
12.01.2024

Biyernes, Nobyembre 29, 2024

Nilay sa salawikain

NILAY SA SALAWIKAIN

nagtitipon ako / ng salawikain
na marapat lamang / na pakaisipin
baka makatulong / upang paghusayin
ang buhay na iwi't / kalagayan natin

magandang pamana / mula sa ninuno
sa mga panahong / ang ilaw pa'y sulo
mga aral yaong / kanilang nabuo
kaya payo nila'y / kapara ng ginto

yaong di lumingon / sa pinanggalingan
di makararating / sa paroroonan
ang mga bayani / pag nasusugatan
ay nag-iibayo / ang kanilang tapang

pag naaning mangga'y / sangkaterbang kaing
ay alalahanin / ang mga nagtanim
sa hapag-kainan / pag may haing kanin
ay pasalamatan / kung sinong nagsaing

kapag nagkaisa / tungo sa paglaya
itong bayang api, / kakamti'y ginhawa
pag ipinaglaban / ang mithing dakila
ang ating kakampi'y / uring manggagawa

ang isa mang tingting / madaling baliin
ngunit maganit na / pag sandaang tingting
halina't alamin / ang salawikain
ng ating ninuno't / isabuhay natin

- gregoriovbituinjr.
11.30.2024

* kinatha sa ika-161 kaarawan ni Supremo Gat Andres Bonifacio

Ang makita ng makata

ANG MAKITA NG MAKATA

sa paligid ay kayraming paksa
samutsaring isyu, maralita,
dilag, binata, bata, matanda,
kalikasan, ulan, unos, baha

kahit mga karaniwang gawa
ng magsasaka at manggagawa
anumang makita ng makata
tiyak gagawan niya ng tula

tulad ng inibig niyang kusa
sinta, madla, tinubuang lupa
nasunugan, naapi, kawawa
tutula siyang puno ng sigla

pagkat buhay niya ang kumatha
at kakatha siyang buong laya
subalit di ang magpatirapa
sa mapang-api, tuso't kuhila

kung dapat, maghihimagsik sadya
upang hustisya'y kamtin ng madla
pluma niya'y laging nakahanda
maging ang katawan, puso't diwa

- gregoriovbituinjr.
11.30.2024

* kinatha sa ika-161 kaarawan ni Supremo Gat Andres Bonifacio

Pakner sa paglaya ng inaapi

PAKNER SA PAGLAYA NG INAAPI
Nobyembre 29 - International Day of Solidarity with the Palestinian People 

minsan, pakner kami ni Eric pag may rali
o kung may aktibidad tulad ng sa U.P.
pag sinigaw namin: From the River to the Sea!
ay sasagot ang iba: Palestine will be Free!

kaya nga, ngayong Nobyembre bente-nuwebe
na International Day of Solidarity
with the Palestinian People, kaisa kami
nila na kalayaan yaong sinasabi

habang sa uring manggagawa nagsisilbi
sa bandilang Palestino, kami'y nag-selfie
na isyu ng paglaya nila'y mapalaki
at mapalayas ang mananakop na imbi

ka Eric, mabuhay ka't pagkilos ay pirmi
sana'y dinggin ng mundo ang ating mensahe
mga kasama, makiisa tayo dine
hanggang madurog ang anumang pang-aapi

- gregoriovbituinjr.
11.29.2024

* kuha ang litrato sa unang araw ng Fight Inequality Alliance (FIA) Global Assembly mula Setyembre 4-7, 2024 sa UP Diliman

Huwebes, Nobyembre 28, 2024

Pakikiisa sa mamamayang Palestino

PAKIKIISA SA MAMAMAYANG PALESTINO

naritong nagpupugay ng taaskamao
sa lahat po ng mamamayang Palestino
sa International Day of Solidarity
with the Palestinian People ngayong Nobyembre

nawa'y mapagtagumpayan ninyo ang laban
mula sa panunupil ng kalabang bayan
nawa lugar ninyo'y tuluyan nang lumaya
at maitatag ang isang malayang bansa

kami rito'y lubusan pong nakikiisa
kami'y kasandig ninyo sa pakikibaka
laban sa pagsasamantala't pang-aapi
upang mananakop ay tuluyang iwaksi

magkasangga tayo sa lipunang pangarap
na wala nang kaapihan sa hinaharap
lipunang makatao'y dapat maitayo
at dapat maitatag sa lahat ng dako

- gregoriovbituinjr.
11.29.2024

MABUHAY ANG MGA PALESTINO!
Nobyembre 29 - International Day of Solidarity with the Palestinian People 

Martes, Nobyembre 26, 2024

Pagbaka para sa alternatiba

PAGBAKA PARA SA ALTERNATIBA

ano nga bang alternatiba sa kapitalismo?
paano itatayo ang lipunang makatao?
sino ang dapat kumilos upang mangyari ito?
bakit dapat manguna rito'y ang uring obrero?

ah, kayrami kong katanungang dapat pagnilayan
mabuti't may mga pagtitipong nadadaluhan
na pinag-uusapan ay sistema ng lipunan
na mga kasama'y tibak na tagaibang bayan

lumaki na ako sa lansangan at nagrarali
at inaaral paano sistema'y makumpuni
kung saan walang pagsasamantala't pang-aapi
kaya patuloy ang pagkilos sa araw at gabi

halina't masdan ang paligid at tayo'y magnilay
sistemang bulok ay paano wawakasang tunay
dapat may alternatiba, pagkakapantay-pantay
walang mahirap, walang mayaman, patas ang buhay

- gregoriovbituinjr.
11.26.2024

* notbuk at bolpen ay mula sa dinaluhang Fight Inequality Alliance (FIA) Global Assembly noong Setyembre 4-7, 2024 sa UP Diliman

Sabado, Nobyembre 23, 2024

Dapat nang kumayod

DAPAT NANG KUMAYOD

kumayod, magtrabaho't maging sahurang alipin
mga solusyon sa problema'y dapat hagilapin

ang buhay ko'y balintuna, aktibista, makata
kaysipag tumula gayong walang pera sa tula

sa masa'y kumikilos kahit na walang panustos
walang pribadong pag-aari, buhay ay hikahos

ang ginagawa'y Taliba, tumula't magsalaysay
kumatha ng mga kwento't pagbaka'y sinabuhay

ngunit ngayon, nahaharap sa problemang pinansyal
mga ipon ay di sapat pambayad sa ospital

naging tao nang nananalasa'y kapitalismo
kumilos upang lipunan ay maging makatao

subalit dapat kumayod, paano magkapera
ng malaki't may ipon para sa emerhensiya

hindi upang yumaman, kundi may ipampagamot
kalusugan ay lumusog, at mapatay ang salot

subalit sinong tatanggap sa akin sa pabrika?
maitatago ko ba ang pagiging aktibista?

maglako o magtinda ng gulay o kaya'y taho
upang makaipon lang, aba'y di iyon malayo

- gregoriovbituinjr.
11.23.2024

Biyernes, Nobyembre 15, 2024

Banderang Tad-Balik

BANDERANG TAD-BALIK

sa isang rali ko iyon nakunan
baliktad ang watawat ng samahan
pinuna agad ang mga may tangan
kaya agad nilang inayos naman

baka sa rali nababaguhan pa
sa init ng araw pinayong nila
unang beses tumangan ng bandera
subalit handa sa pakikibaka 

sila'y pinakiusapan lang natin
di sinigawan maging sila'y lumpen
ang mahalaga sila'y nakinig din
silang kaisa sa ating mithiin

baliktad man yaong sa KPML
ang layunin nila'y di mapipigil
na sa puso't diwa nakaukilkil 
na ang bulok na sistema'y masupil

- gregoriovbituinjr.
11.16.2024

* litratong kuha ng makatang gala sa isang rali sa Commonwealth Avenue, Lungsod Quezon, kasabay ng panawagang Climate Emergency, Nobyembre 15, 2024 ng umaga
* KPML - Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod

Biyernes, Nobyembre 8, 2024

Salin ng tula ni Charlie Chaplin

SALIN NG TULA NI CHARLIE CHAPLIN
Malayang salin ni Gregorio V. Bituin Jr.

Nilason ng kasakiman ang diwa ng tao,
na binarikadahan ng poot ang daigdig,
na ala-gansang hinakbangan tayo sa dusa't
pagdanak ng dugo.

Nakagawa tayo ng mabilis,
subalit sarili natin ay ipiniit.
May makinaryang ang bigay ay kasaganaan
ngunit nilulong tayo sa pangangailangan.

Ginawa tayong mapanlait ng ating nalalaman;
ang ating talino, matigas at hindi mabait,
Labis tayong nag-iisip at kaunti ang nararamdaman.

Higit pa sa makinarya,
kailangan natin ang sangkatauhan.
Higit pa sa talino,
kailangan natin ng kabutihan at pagkamahinahon.

Kung ang mga katangiang ito'y wala
buhay ay magiging marahas at lahat ay mawawala.

~ Charlie Chaplin

* ang mga litrato ay mula sa isang fb page
11.08.2024

Si Sir Charles Spencer Chaplin, Jr., KBE (Abril 16, 1889 – Disyembre 25, 1977), mas kilala bilang Charlie Chaplin, ay isang Ingles na komedyanteng aktor at tagagawa ng pelikula na nagkamit ng mga parangal sa Academy Awards. Naging isa sa mga pinakasikat na artista, gayon din bilang isang tagagawa ng pelikula, kompositor at musikero noong nauna at gitnang panahon ng "Klasikong Hollywood" ng pelikulang Amerikano. (Wikipedia)

A poem by Charlie Chaplin

Greed has poisoned men's souls,
has barricaded the world with hate,
has goose-stepped us into misery
and bloodshed.

We have developed speed,
but we have shut ourselves in.
Machinery that gives abundance
has left us in want.

Our knowledge has made us cynical;
our cleverness, hard and unkind.
We think too much and feel too little.

More than machinery,
we need humanity.
More than cleverness,
we need kindness and gentleness.

Without these qualities,
life will be violent and all will be lost.

Linggo, Nobyembre 3, 2024

18,756 ang inabusong bata noong 2023

18,756 ANG INABUSONG BATA NOONG 2023
Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

Sa Philippine Star na may petsang Nobyembre 2, 2024, may dalawang sulatin hinggil sa karapatan ng mga bata. Ang una, na nasa pahina 4, ay pinamagatang "18,756 children's rights violations recorded in 2023" at ang Editoryal na nasa pahina 8 ay may pamagat namang "Protecting Children".

Narito ang apat na unang talata ng balita, na malaya nating isinalin sa wikang Filipino:

"Over 18,000 reports of child violations have been documented in the country for 2023, a majority of which were cases of rape and acts of lasciviousness, the Council for the Welfare of Children (CWC) said yesterday.

Based on the records of the Philippine National Police-Women and Children Protection Center, a total of 18,756 reports of child violation were logged for the year 2023. Of this number, 17,304 were “rape and acts of lasciviousness.”

“Since 2016, these are the top violations committed against children,” CWC executive director Angelo Tapales said.

According to him, this month’s 32nd celebration of the National Children’s Month (NCM) is focused on advocating an end to all forms of violence against children."

(Mahigit 18,000 ulat ng mga paglabag sa bata ang naidokumento sa bansa nitong 2023, karamihan dito'y pawang kaso ng panggagahasa at gawaing mahahalay, ayon sa Council for the Welfare of Children (CWC) kahapon.

Batay sa talaan ng Philippine National Police-Women and Children Protection Center, nakapagtala ng kabuuang 18,756 na ulat ng paglabag sa karapatan ng bata sa taong 2023. Sa bilang na ito, 17,304 ang “panggagahasa at gawaing mahahalay.”

"Mula 2016, ito ang mga nangungunang paglabag na ginawa laban sa mga bata," sabi ni CWC executive director Angelo Tapales.

Ayon sa kanya, ang ika-32 na selebrasyon ng National Children’s Month (NCM) ngayong buwan ay nakatuon sa pagsusulong ng pagwawakas sa lahat ng uri ng karahasan laban sa mga bata.)

Basahin naman natin ang unang apat na talata sa Editoryal, na malaya rin nating isinalin sa wikang Filipino.

"Aside from being the month for remembering the dead, November is also marked as National Children’s Month. Sadly, the situation for millions of Filipino children is grim.

The Department of Social Welfare and Development reported that at least 18,756 cases of child rights violations, many involving physical and sexual violence, were recorded nationwide in 2023. These were only the cases that were reported. Child welfare advocates say that many cases of domestic violence and sexual exploitation of children go unreported because the perpetrators are the victims’ parents or guardians themselves.

A 2020 study conducted by the United Nations Children’s Fund reported that the Philippines “has emerged as the center of child sex abuse materials production in the world, with 80 percent of Filipino children vulnerable to online sexual abuse, some facilitated even by their own parents.” Child welfare advocates say the COVID lockdowns worsened the problem, with children confined at home with their abusers.

The victims are typically too young to resist or understand that they are being abused. Among children who are old enough to understand, there are also those who genuinely believe they are helping their families survive, even if their parents are the ones subjecting the children to online sexual abuse and exploitation."

(Bukod sa buwan ng paggunita sa mga namatay, tinukoy din ang ang Nobyembre bilang National Children’s Month o Pambansang Buwan ng mga Bata. Nakalulungkot, mapanglaw ang kalagayan ng milyun-milyong batang Pilipino.

Iniulat ng Department of Social Welfare and Development na hindi bababa sa 18,756 ang kaso ng paglabag sa karapatan ng mga bata, na karamihan ay may kinalaman sa pisikal at sekswal na karahasan, ang naitala sa buong bansa noong 2023. Ito lang yaong kasong naiulat. Sinasabi ng mga tagapagtaguyod ng kapakanan ng bata na maraming kaso ng karahasan sa tahanan at sekswal na pagsasamantala sa mga bata ang hindi naiuulat dahil ang mga may sala mismo'y mga magulang o nag-aalaga mismo sa mga biktima.

Sa isang pag-aaral noong 2020 na isinagawa ng United Nations Children's Fund, naiulat na ang Pilipinas ay “lumitaw bilang sentro ng produksyon ng mga materyal ng sekswal na pang-aabuso sa mga bata sa mundo, kung saan 80 porsiyento ng mga batang Pilipino ang bulnerable sa onlayn na pang-aabusong sekswal, ang ilan ay ginawa mismo ng kanilang sariling magulang.” Sinabi ng mga child welfare advocate na pinalala ng COVID lockdown ang problema, kasama ang mga bata na nakakulong sa bahay kasama ang mga nang-aabuso sa kanila.

Kadalasang napakabata pa ng mga biktima upang labanan o maunawaan nilang sila'y inaabuso. Sa mga batang nasa hustong gulang na upang makaunawa, mayroon ding mga tunay na naniniwalang tinutulungan nilang mabuhay  ang kanilang pamilya, kahit na ginagamit ng kanilang mga magulang ang mga bata sa onlayn na sekswal na pang-aabuso at pagsasamantala.)

Nakababahala ang dalawang akdang itong lumabas sa Philippine Star, na sana'y matugunan ng mga kinauukulan, at maging ng mga mamamayan. Paano nga ba mababawasan ang ganyang pagsasamantala sa mga bata? Paano maiiwasang mismong mga magulang pa o mga nag-aalaga pa sa mga bata ang magsamantala sa kanila?

Mayroon tayong pandaigdigang kasunduan upang maprotektahan ang mga bata, tulad ng Convention on the Rights of the Child. Nakalagay nga sa isang talata sa Preambulo nito:

Isinasaisip na, gaya ng ipinahiwatig sa Deklarasyon ng mga Karapatan ng Bata, "ang bata, dahil sa kanyang pisikal at mental na kawalan ng gulang, ay nangangailangan ng mga espesyal na pananggalang at pangangalaga, kabilang ang naaangkop na legal na proteksyon, bago at pagkatapos ng kapanganakan",

Isinasaisip na, tulad ng ipinahiwatig sa Deklarasyon ng mga Karapatan ng Bata, "ang bata, dahil sa kanyang pisikal at mental na imatyuridad, ay nangangailangan ng mga espesyal na pananggalang at pangangalaga, kabilang ang naaangkop na legal na proteksyon, bago at pagkatapos ng kapanganakan",

Naiisip kong buong isalin sa wikang Filipino, kung sakaling wala pa, ang Convention on the Rights of the Child sa wikang Filipino, sa wikang madaling maunawa ng masa, ng mga guro at mga magulang, bilang munti kong ambag upang mabawasan o matigil na ang pang-aabuso sa mga bata. Sa ngayon, ang aking pananaw sa mga nabasa kong ulat at editoryal ay idinaan ko sa tula.

WAKASAN ANG PANG-AABUSO SA MGA BATA

ulat na'y higit labingwalong libong bata
ang inabuso noong nakaraang taon
ulat itong tunay na nakababahala
na dapat talagang pagtuunan ng nasyon

National Children's Month ang buwan ng Nobyembre
kaya nasabing isyu'y napag-uusapan
kinauukulan ba'y anong masasabi
upang gawang pang-aabuso'y mabawasan

kahit man lang sa tula'y aking maihatid
ang pag-aalala sa ganyang mga kaso
kahit man sa pagtula'y aking mapabatid
na mga bata'y di dapat inaabuso

naiisip kong maging ganap na tungkulin
bilang aktibista't makata'y maging misyon
Convention on the Rights of the Child ay isalin
sa wikang Filipino, ito'y nilalayon

malathala bilang pamplet o isaaklat
at maipamahagi sa maraming tao
nawa, masang Pilipino ito'y mabuklat
upang mapakilos sila hinggil sa isyu

11.03.2024

Sabado, Nobyembre 2, 2024

Sino si Norman Bethune?

SINO SI NORMAN BETHUNE?
Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

Kasintunog ng apelyido kong Bituin ang Bethune (na binibigkas umano na silent e, tulad ng Betun). Nabasa ko noon ang buhay ni Norman Bethune bilang isang doktor na mula sa Canada.

Nabanggit ang kanyang pangalan sa Limang Gintong Silahis o Five Golden Rays na sinulat ni Mao Zedong. Tungkol ito sa pagkilala kay Bethune nang mamatay siya, at binigyan ng luksang parangal.

Isang doktor ng rebolusyong Tsino si Norman Bethune. 

Tulad ng doktor na si Che Guevara, na isinalin ko ang kanyang akdang Rebolusyonaryong Medisina, pumasok sa utak ko si Norman Bethune. Nagsaliksik pa ako hinggil sa kanya, lalo na't naglingkod siya sa Partido Komunista ng Tsina bilang siruhano o surgeon.

Dalawang doktor na naglingkod sa masa, na muling binabalikan ko ngayon, dahil na rin sa pagkakaratay ni misis sa ospital. Habang ako naman ay isang aktibistang nagrerebolusyon kasama ng uring manggagawa. Dalawa silang inspirasyon hinggil sa isyung pangkalusugan bagamat ako'y di naman magdodoktor.

Isinalin ko naman sa wikang Filipino ang Rebolusyonaryong Medisina ni Che Guevara, na isinama ko sa isang aklat ng mga salin ng mga akda ni Che.

Tutukan muna natin si Norman Bethune. At sa mga susunod na susulating artikulo na si Che Guevara.

Ayon sa pananaliksik, si Norman Bethune ay isang Canadian thoracic surgeon, na isa sa mga maagang tagapagtaguyod ng sosyalisadong medisina, at naging kasapi ng Communist Party of Canada. Unang nakilala si Bethune sa internasyonal sa kanyang serbisyo bilang frontline trauma surgeon na sumusuporta sa gobyernong Republikano noong Digmaang Sibil sa Espanya, at kalaunan ay sumuporta sa Hukbo ng Ikawalong Ruta ng Partido Komunista ng Tsina (CCP) noong Ikalawang Digmaang Sino-Hapones. Tumulong si Bethune sa pagdadala ng makabagong gamot sa kanayunan ng Tsina, na ginagamot ang mga may sakit na taganayon at mga sugatang sundalo.

Si Bethune ang nanguna sa pagbuo ng isang mobile blood-transfusion service sa mga frontline operation sa Digmaang Sibil sa Esoanya. Nang maglaon, namatay siya sa pagkalason sa dugo matapos aksidenteng maputol ang kanyang daliri habang inooperahan ang mga sugatang sundalong Tsino.

Kinikilala ang kanyang mga kontribusyong pang-agham noong panahong iyon, at nakakuha ng pansin sa buong mundo. Bilang isang aktibista, pinamunuan niya ang isang krusada upang repormahin ang sistema ng pangangalagang pangkalusugan sa Canada, na humihiling ng libreng pangangalagang pangkalusugan para sa lahat. Ang kanyang namumukod-tanging trabaho sa Digmaang Sibil sa Espanya, kung saan inorganisa niya ang kauna-unahang mobile blood transfusion unit, at sa panahon ng digmaang Sino-Hapones, kung saan lubos siyang nakatuon sa kapakanan ng mga sundalo't populasyong sibilyan, ay pagkilos laban sa Pasismo, at sigasig para sa layuning Komunista.

Kinilala ni Mao Zedong ang paglilingkod ni Bethune sa CCP. Sumulat ng iang eulohiya si Mao na inialay kay Bethune noong siya ay namatay noong 1939. Mababasa ang alay na iyon sa Limang Gintong silahis na sinulat ni Mao.

Sa Canada, siya ay inaalala bilang social activist na nakatuon sa kapakanan ng mahihirap at sa reporma ng sistema ng pangangalagang pangkalusugan. Sa People’s Republic of China, iniidolo siya at nananatiling nag-iisang banyagang naging pambansang bayani.

Sinubukan kong isalin sa wikang Filipino ang unang talata ng eulohiya ni Mao Zedong kay Norman Bethune noong 1939:

Sa Alaala ni Norman Bethune
Disyembre 21, 1939

Si Kasamang Norman Bethune, isang miyembro ng Partido Komunista ng Canada, ay humigit-kumulang limampu, nang ipadala siya ng Partido Komunista ng Canada at Estados Unidos sa Tsina; ginawa niyang magaan ang paglalakbay ng libu-libong milya upang tulungan tayo sa ating Digmaan ng Paglaban sa Japan. Dumating siya sa Yenan noong tagsibol ng nakaraang taon, kumilos sa Kabundukan ng Wutai at sa ating matinding kalungkutan, namatay siyang martir habang naririto. Anong klaseng diwa itong ginawa ng isang dayuhan nang walang pag-iimbot na tanggapin ang layunin ng mga Tsino sa pagpapalaya ng kanyang sarili? Ito ang diwa ng internasyunalismo, ang diwa ng komunismo, na dapat matutunan ng bawat Komunistang Tsino. Itinuro ng Leninismo na magtatagumpay lamang ang rebolusyonaryong Tsino kung susuportahan ng proletaryado ng mga kapitalistang bansa ang pakikibaka para sa pagpapalaya ng kolonyal at malakolonyal na mamamayan at kung ang proletaryado ng mga kolonya at malakolonya ay sumusuporta sa proletaryado ng mga kapitalistang bansa. Isinabuhay ni kasamang Bethune ang linyang Leninistang ito. Tayong mga Komunistang Tsino ay dapat ding sumunod sa linyang ito sa ating praktika. Dapat tayong makiisa sa proletaryado ng lahat ng kapitalistang bansa — Japan, Britanya, Estados Unidos, Alemanya, Italya at lahat ng iba pang kapitalistang bansa — bago posibleng ibagsak ang imperyalismo, palayain ang ating bansa at mamamayan at palayain ang iba mga bansa at mga tao sa mundo. Ito ang ating internasyonalismo, ang internasyunalismo kung saan tinututulan natin ang makitid na nasyonalismo at makitid na patriotismo.

May tatlong talata pa ang nasabing eulohiya, subalit basahin n'yo na lang ang Five Golden Rays ni Mao.

PAGPUPUGAY KAY NORMAN BETHUNE

halos katunog ng Greg Bituin ang Norman Bethune
marahil dahil pareho kami ng nilalayon
upang mapalaya ang mamamayan ng daigdig
sa kabulukan ng sistemang dapat na malupig

nagunita siya dahil ako'y nasa ospital
nang maoperahan si misis at dito'y nagtagal
inspirasyon sa tulad ko ang naging kanyang buhay
isang doktor siyang sa masa'y tumulong na tunay

pagyakap niya sa misyon ay tinutularan ko
maging masigasig sa laban ng uring obrero
maging mapagsikhay upang paglingkuran ang masa
maging tapat sa pagkilos at sa pakikibaka

panawagan noon ni Bethune: libreng kalusugan
para sa lahat! na halimbawang dapat tularan
lalo't abot milyong piso ang babayaran namin
nakabibigla't di mo alam kung saan kukunin

O, Norman Bethune, taas-kamaong pasasalamat
ang ginawa mo't halimbawa'y nakapagmumulat
nawa'y marami pang Norman Bethune sa mga doktor
at sa rebolusyonaryong medisina'y promotor

11.02.2024

* litrato mula sa google

* Pinaghalawan ng mga datos:
The medical life of Henry Norman Bethune, na nakatala sa National Library Medicine na nasa kawing na https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4676399/