Bagong Taon, Lumang Sistema

BAGONG TAON, LUMANG SISTEMA

dumatal ang Bagong Taon, wala pa ring nagbago

maliban sa petsa, hirap pa rin ang mga tao

tingnan mo't bilihin ay kaytaas pa rin ng presyo

iyang kamatis nga, bawat piraso'y sampung piso

Bagong Taon, kapitalismo pa rin ang sistema

nariyan pa rin ang pulitikal na dinastiya

ang pondo ng serbisyo publiko'y binawasan pa

habang nilakihan ang badyet para sa ayuda

di pa rin itinataas ang sahod ng obrero

habang kita ng negosyante'y kaylaking totoo

mandarambong pa rin ang mga nangungunang trapo

wala pang kampanyahan, nangangampanya nang todo

Bagong Taon, may nagbago ba sa buhay ng dukha?

pagsasamantalahan pa rin ba ang manggagawa?

Bagong Taon, anong nagbago? wala, wala, WALA!

aba'y Bagong Taon, Lumang Sistema pa ring sadya!

subalit panata ko, tuloy pa ring mangangarap

na itatayo ang lipunang walang naghihirap

ginhawa ng bawat mamamayan ay malalasap

isang lipunang pagkakapantay ang lalaganap

- gregoriovbituinjr.

01.01.2025    

Lumang Taon, Lumang Sistema

LUMANG TAON, LUMANG SISTEMA

patuloy pa rin ang kahirapan

kahit sa pagtatapos ng taon

dukha'y lublob pa rin sa putikan

may tinik sa paang nakabaon

lumang taon ay lumang sistema

dalita'y gumagapang sa lusak

sa Bagong Taon, ganyan pa rin ba?

na buhay ng dukha'y hinahamak

wala raw pribadong pag-aari

kaya pinagsasamantalahan

ng mga lintang kamuhi-muhi

na talagang sa pera gahaman

pakikibaka'y patuloy pa rin

upang lipunang nasa'y mabuo

kadena ng pagkaapi'y putlin

lipunang makatao'y itayo

- gregoriovbituinjr.

12.31.2024

Idiskwalipika ang mga dinastiyang pulitikal

IDISKWALIPIKA ANG MGA DINASTIYANG PULITIKAL

kapag pulitikal na dinastiya

ang ibinoboto pa rin ng masa

hinahalal ba'y mapagsamantala

nariyan pa ba'y bulok na sistema

upang manalo pa sa pulitika

namumudmod ng pera sa kampanya

upang mabili ang boto ng masa

limang daang piso, bigas, ayuda

dinastiya pag ama ay senador

habang ina naman ay gobernador

ang anak nila sa bayan ay meyor

habang kongresista naman ang lolo

lider pa ng SK ang kanyang apo

at kapitan ng barangay ang tiyo

sigaw ng masa: idiskwalipika

iyang pulitikal na dinastiya

pawang galing sa iisang pamilya

yaong naghahari sa pulitika

matapos ang eleksyon, wala ka na

nalulong na sa bulok na sistema

sa susunod na halalan, huwag na

huwag iboto iyang dinastiya

- gregoriovbituinjr.

12.29.2024

* litratong kuha ng makatang gala

Relatibo

RELATIBO

sa mga kamag-anak ko't katoto

kapisan, kumpare, kaugnayan ko

pulitikal at personal ba'y ano?

masasabi ba nating relatibo?

piho, sa akin ay magandang aral

lalo't ang personal ko'y pulitikal

isa itong prinsipyong unibersal

kaya sa aktibismo'y tumatagal

pinipilit ugnayan ay mabuo

at prinsipyong tangan ay di maglaho

suliranin ma'y nakapanlulumo

ay tutupdin anong ipinangako

pakikibaka'y isinasabuhay

maraming bagay ang magkakaugnay

mga sagupaan ma'y makukulay

madalas ay talaga kang aaray

- gregoriovbituinjr.

12.28.2024

Pagdalaw sa Bilibid

PAGDALAW SA BILIBID

sinamahan ko ang MAG - Medical Action Group

at iba pa sa human rights organization

tulad ng staff ng PAHRA, Task Force Detainees

at dalawa kami sa XD Initiative

taon-taon na namin itong ginagawa

para sa mga umaasam nang paglaya

tuwing sasapit ang panahong kapaskuhan

at magbigay ng konting pangangailangan

ang samahan sila sa dakilang layunin

ay nasa aking diwa, puso't saloobin

lalo't napiit ay bilanggong pulitikal

na naroroon sa Bilibid nang kaytagal

mabuti't muling nakasama ngayong taon

upang aming magawa yaong nilalayon

- gregoriovbituinjr.

12.27.2024

* litratong kuha bago pumasok sa Bilibid, 27 Disyembre 2024, bawal ipasok sa loob ang selpon, iniwan namin ito sa sasakyan

* PAHRA - Philippine Alliance of Human Rights Advocates

* XDI - Ex-Political Detainees Initiative 

Sampung piso na ang kamatis

SAMPUNG PISO NA ANG KAMATIS

ang isang balot na kamatis

tatlong laman ay trenta pesos

pagsirit ng presyo'y kaybilis

buti't mayroon pang panggastos

imbes pangsahog na'y inulam

isang kamatis sa umaga

kamahalan ay di maparam

kailan muli magmumura

habang iba'y itinatapon

lang ito't labis na naani

ngunit sa lungsod ay di gayon

dapat mo itong binibili

mabuti pa'y magtanim nito

kahit sa bakuran o paso

may mapipitas kang totoo

pag kamatis mo na'y lumago

- gregoriovbituinjr.

12.25.2024

Merry Christmas kahit Many Krisis ang Masa

MERRY CHRISTMAS KAHIT MANY KRISIS ANG MASA

buong puso ang pagbati ko't umaasa

na mababago pa ang bulok na sistema

Merry Christmas kahit Many Krisis ang Masa

kaya patuloy pa rin tayong makibaka

panahon ngayon ng pagsasaya sa mundo

dahil sa kaarawan ng kanilang Kristo

malagim man ang sitwasyon ng Palestino

may kontraktwalisasyong salot sa obrero

nariyan din ang dinastiyang pulitikal

na namumudmod ng ayudang nakakamal

presyo ng pangunahing bilihi'y kaymahal

ang pagtaas ng sahod ay sadyang kaybagal

di pala para sa ISF ang 4PH

kulang din ang badyet ng Philhealth at D.O.H.

sa trilyong utang ng bansa, masasabing each

Pinoy na'y may utang, VP pa'y mai-impeach

dahil rin sa klima, tao'y nahihirapan

badyet sa serbisyo publiko'y nabawasan

saan na napupunta ang badyet na iyan?

gagamitin ba sa susunod na halalan?

muli, Merry Christmas, pagbating taospuso

Many Krisis ang Masa, saan patutungo?

baka Bagong Taon ay haraping madugo

krisis ba'y kailan tuluyang maglalaho?

- gregoriovbituinjr.

12.25.2024 

Tirang pagkain, panlaban daw sa gutom

TIRANG PAGKAIN, PANLABAN DAW SA GUTOM

di pagpag, kundi tirang pagkain
na sumobra sa mga restoran
di nabenta sa mga fast food chain
ay panlaban daw sa kagutuman

kung isipin, magandang ideya
ng isang ahensya ng gobyerno
subalit paano ang sistema
sa ilalim ng kapitalismo

na yaong natira'y tinatapon
pag di nabenta, kahit malugi
kaysa ibigay ang mga iyon
sa dukhang sa gutom ay sakbibi

pipila pa ba ang mga dukha
upang abangan ang di nabili
pakakainin ba ang kawawa
ng pulitikong nais magsilbi

baka ideya'y papogi points lang
o baka wala kasing maisip
silang kongkretong pamamaraan
upang nagugutom ay masagip

- gregoriovbituinjr.
12.23.2024

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, 23 Disyembre, 2024, headline at p.2

Ang maikling kwento sa Taliba ng Maralita

ANG MAIKLING KWENTO SA TALIBA NG MARALITA

Munting sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

May ilan pang isyu ng Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), ang hindi pa nagawa. Subalit tinatapos ko pa rin. Kahit paunti-unti. Lalo na't apatnapu't siyam na araw akong nagbantay kay misis sa ospital.

Subalit bakit dapat gawin pa rin iyon? Una, dahil sa pagtatala ng kasaysayan ng mga mahahalagang pangyayari't pagkilos na nilahukan ng KPML. Ikalawa, dahil nalalathala dito ang mahahalagang isyu ng pabahay at kahirapan, at pagsusuri sa isyu ng maralita. Ikatlo, upang may mabasa ang mga maralitang kasapi ng KPML, at maitago nila iyon bilang testamento ng kasaysayan at pakikibaka ng mga maralita. Ikaapat, dahil nalalathala rito ang panitikang maaaring iambag sa panitikang Pilipino, tulad ng mga tula at maikling kwento.

Nitong Nobyembre lang ay kumontak sa akin ang mga estudyante ng isang pamantasan sa Batangas, at ginawa nilang thesis ang tatlo kong maikling kwentong may kaugnayan sa State of the Nation Address (SONA). Ito ang mga kwentong "SONA na naman, sana naman..." (Taliba isyu, Hulyo 16-31, 2023, pahina 18-19), "Budul-Budol sa Maralita" (Taliba Pre-SONA isyu, Hulyo 1-15, 2024, pahina 18-19), at "Bigong-Bigo ang Masa" (Taliba Post-SONA isyu, Hulyo 16-31, 2024, pahina 18-19). Napakalaking karangalang makapanayam ako ng mga estudyanteng iyon. Ibinalita naman nila sa akin na nakapasa sila sa kanilang thesis.

Mula Setyembre hanggang ngayong Disyembre na siyang backlog ng Taliba, ito ang pinagkukunutan ko ng noo. Bukod sa mga balita ay pinag-iisipan ko kung paano ko isusulat sa maikling kwento ang mga tampok na isyu ng panahong iyon. Paghahanda ko rin bilang kwentista ang pagsusulat ng mga kwento upang balang araw ay makapagsulat ng nobela, at maisaaklat iyon, na siya kong pangarap - maging ganap na nobelista.

Dalawang beses isang buwan lumalabas ang Taliba ng Maralita. Ibig sabihin, dalawampu't apat na isyu sa isang taon. Kaya kung may apat na buwan pang backlog, may walong isyu ang dapat kong tapusin. Isasama ko ang mga kuha kong litrato sa rali, pati pahayag ng mga kapatid na organisasyon, upang hindi naman ako matulala sa dami ng trabaho. Ang pagsusulat ang tungkulin ko sa organisasyon, pagsusulat ng pahayag, at ang pagkatha ng maikling kwento at tula ang kinagigiliwan kong gawin. Subalit mga kwento at tula sa pagsusulong ng pakikibaka ng mga maralita laban sa pang-aapi't pagsasamantala ng sistemang bulok, tungo sa isang lipunang walang pagsasamantala ng tao sa tao at sa kalikasan.

Pinagnilayan ko't sinulat sa tula ang mithiing ito para sa tuloy-tuloy na paglalabas ng publikasyong Taliba:

adhika ko pa ring gawin ang mga isyu

ng pahayagang Taliba ng Maralita

sulatin ang balita, kumatha ng kwento

at tula, at magsuri ng isyu ng dukha

pakikibaka ng dukha'y pag-iisipan

at ilathala ano bang kanilang layon

sapagkat bawat laban ay may kasaysayan

na dapat matala sa aming publikasyon

kolum ni Pangulong Kokoy Gan ay patnubay

sa pakikibaka ng kapwa mahihirap

habang litrato ng pagkilos ay patunay

ng adhika ng dukha't kanilang pangarap

na isang lipunang wala nang pang-aapi

at pagsasamantala, ang sila'y mahango

sa hirap, kaya tuloy ang pagbaka't rali

laban sa mga kuhila't laksang hunyango

12.23.2024

Ang luma't bago kong sombrero

ANG LUMA KO'T BAGONG SOMBRERO

may luma't bago akong sombrero

ang una'y pangrali araw-araw

pangalawa'y may tatak na bago

pagkat Luke Forward ang tinatanaw

tunog Look Forward sa hinaharap

upang makamit ang adhikain

kung paano tupdin ang pangarap

na pagsasamantala'y supilin

sombrerong mayroong panawagan

upang maipagwagi si Ka Luke

sa Senado'y maupong tuluyan

kinatawan ng masa'y maluklok

luma'y beterano na sa rali

proteksyon sa ulo, init, lamig

sombrerong matagal na nagsilbi

upang obrero'y magkapitbisig

tunay akong nagpapasalamat

sa sombrerong proteksyon talaga

upang kumilos laban sa ugat

ng pag-api't bulok na sistema

- gregoriovbituinjr.

12.21.2024

Di kinuhang basura ng namamaskong basurero

DI KINUHANG BASURA NG NAMAMASKONG BASURERO

basura raw, sabay abot ng sobre

kahit barya lang ay maglagay kami

ganyan ang gawa, magpapasko kasi

kasi pasko ay bigayan daw, sabi

magbigay ng anumang kaya natin

pag di naglagay ay baka di kunin

ang basura mo, aba'y kayhirap din

gayong sila nama'y may sasahurin

kanina lang, basura'y di kinuha

wala kasi akong barya sa bulsa

nakaalis na ang trak ng basura

inipon kong basura'y nariyan pa

di ko mabigay ang sandaang piso

may lakad ako't pamasahe ito

sa bahay, maghahanap pang totoo

kahit bente pesos, ibibigay ko

kaunting barya'y ating ibahagi

kunin lang ang basura'y ating hingi

upang kalinisa'y mapanatili

bente pesos man ay malaking munti

- gregoriovbituinjr.

12.20.2024

Ang rebulto ni Galicano C. Apacible sa Balayan, Batangas

Rebulto ni Galicano C. Apacible, manggagamot, at propagandista mula Balayan, Batangas. Kasama ni Rizal nang itatag ang El Compañerismo, lihim na samahang pulitikal na itinatag sa Maynila noong 1890s.

Halina't basahin ang nakasulat sa marker:

GALICANO C. APACIBLE

(1864-1949)

Manggagamot, propagandista, diplomatiko, mambabatas at makabayan. Ipinanganak sa Balayan, Batangas 26 Hunyo 1864. Kasama si Dr. Jose Rizal at iba pang mga mag-aaral na Filipino, itinatag sa Maynila ang El Compañerismo, isang lihim na samahang pulitikal noong 1890s. Isa sa mga nagtatag ng pahayagang propagandistang La Solidaridad noong 1889. Pangulo ng Asociacion Solidaridad Filipina sa Barcelona noong 1888 at ng Komite Sentral ng mga Filipino sa Hongkong noong 1898. Tagapayo ng Mataas na Konseho ng mga Rebolusyonaryong Filipino at kinatawan ng Republika ng Pilipinas sa Tsina, 1989-1899. Natatanging sugo sa Amerika at Europa, 1900-1901. Isa sa mga tagapagtatag ng Lapiang Nacionalista, 1906. Gobernador ng Batangas, 1908-1909; Kinatawan ng Batangas sa Asamblea ng Pilipinas, 1910-1916; Kalihim ng Pagsasaka at Likas na Yaman, 1917-1921. Yumao 22 Marso 1949.

Ang mga litrato ay kuha ng makatang gala sa Balayan, Batangas, Disyembre 19, 2024. Sumaglit muna sa Balayan upang kausapin ang aking ina. Lumuwas din ng Maynila kinagabihan.

GALICANO C. APACIBLE

kasama ni Rizal at isa ring bayani

ngalan niya'y Galicano C. Apacible

isinilang parehong taon ni Mabini

parehong Batangenyo ang dalawang are

si Apacible ay isang diplomatiko

manggagamot at propagandistang totoo

kasama ni Rizal at iba pang Filipino

ay tinatag nila ang El Compañerismo

na lihim na samahang pulitikal noon

siya'y naging pangulo ng Asociacion

sa Barcelona't Komite Sentral sa Hongkong

sa Mataas na Konseho ng Rebolusyong

Filipino at kinatawan din sa Tsina

tanging sugo rin sa Amerika't Europa

nagtatag din ng Lapiang Nacionalista

kinatawan ng Batangas sa Asamblea

ng bansa, Gobernador din ng lalawigan

Kalihim ng Pagsasaka't Likas na Yaman

tulad ni tatay, isinilang sa Balayan

si Apacible ay bayani rin ng bayan

- gregoriovbituinjr.

12.20.2024

Ang rebulto ni Mabini sa Balayan, Batangas

Rebulto ni Gat Apolinario Mabini sa Balayan, Batangas. Ang nakasulat sa marker: 

APOLINARIO MABINI y MARANAN

23 July 1864 - 13 May 1903

Isa sa mga bayani ng Pilipinas, abogado, tagapayo ng pangulo, at punong katiwala (o punong ministro) ng pamahalaan na kumatha sa mga alituntunin ng Konstitusyon ng Unang Republika ng Pilipinas. Siya ay kilala bilang "Dakilang Lumpo" o "Dakilang Paralitiko" at "Utak ng Rebolusyon."

Kuha sa Balayan, Batangas, Disyembre 19, 2024.

Sumaglit muna sa Balayan upang kausapin ang aking ina. Lumuwas din ng Maynila kinagabihan.

APOLINARIO MABINI

isa sa ating mga bayani

si Gat Apolinario Mabini

mula sa lalawigang Batangas

bayaning tanyag sa Pilipinas

siya'y tagapayo ng pangulo,

at gumampan ding punong ministro

kinatha'y mga alituntunin

ng unang Saligang Batas natin

siya'y "Dakilang Paralitiko"

tinatawag ding "Dakilang Lumpo"

kilalang "Utak ng Rebolusyon"

sa kasaysayan ng ating nasyon

kay Mabini, Mabuhay! Mabuhay!

taospuso kaming nagpupugay!

- gregoriovbituinjr.

12.20.2024

Respeto sa mga babaeng chess players

RESPETO SA MGA BABAENG CHESS PLAYERS

naabutan natin ang labanang Kasparov-Karpov

na talagang bibilib ka sa mga chess grandmasters

nang minsang tinalo ni Judith Polgar si Kasparov

nagbago ang tingin sa kababaihang chess players

babaeng chess players ay nakilala mula noon

pinatunayan nilang chess ay di lang panlalaki

lalo sa mga internasyunal na kumpetisyon

may world chess championship din para sa mga babae

Paikidze-Barnes, Dorsa Derakhshani, Sara Khadem

sila'y mga chess players na nagprotestang mag-hijab

upang maglaro ng chess, bansa nila'y katawanin

sa iba't ibang bansa, laro nila'y maaalab

sa ating bansa, nag-iisa si Janelle Mae Frayna

bilang natatanging chess grandmaster ng Pilipinas

sina Arianne Caoili at Jan Jodilyn Fronda pa

na Pinay chess masters na laro'y kagila-gilalas

sa mga babaeng chess players, kami'y nagpupugay

kayo'y mga Gabriela't Oriang sa larong ahedres

tangi kong masasabi, mabuhay kayo! Mabuhay!

kayo ang mga Queen na mamate sa Hari ng chess!

- gregoriovbituinjr.

12.09.2024

* litrato mula sa isang fb page

Laban sa OSAEC

LABAN SA OSAEC

muli, mayroong balitang paglabag sa OSAEC

o online sexual abuse and exploitation of children

aba, isa iyong krimeng sadyang kahindik-hindik

dahil sariling anak ang ginagamit sa krimen

aba'y mantakin mo! sa online ay ibinubugaw

ang isang buwang sanggol at kambal na pitong anyos

bata pa'y para silang tinarakan ng balaraw

dalawang nanay at tiyuhin, ang gamit ay sex toys

kahirapan ng buhay ba'y ituturong dahilan

kaya binubugaw online ay mga anak nila

o yao'y alibi lang sa kanilang kahayukan

na pati mga batang walang muwang ay biktima

aba'y dapat lang makulong ang mga tarantado

hustisya para sa mga bata'y dapat makamit

dahil mga bata ang kanilang pineperwisyo

bakasakaling ganyang krimen ay di na maulit

- gregoriovbituinjr.

12.08.2024

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Disyembre 4, 2024, headline at 2

Pagsulat, pagmulat, pagdalumat

PAGSULAT, PAGMULAT, PAGDALUMAT

nasa ospital man / tuloy ang pagsulat

tila yaring pluma / ay di paaawat

pagkat tibak akong / layon ay magmulat

lalo na't kayraming / masang nagsasalat

dapat nang baguhin / ang sistemang bulok

at sa sulirani'y / huwag palulugmok

dapat baligtarin / natin ang tatsulok

at ang aping dukha'y / ilagay sa tatsulok

wala nang panahon / upang magpagapi

sa mga problemang / nakakaaglahi

dapat ipaglaban / ang prinsipyo't puri

at dapat labanan / yaong naghahari

nadadalumat ko / ang pakikibaka

nitong manggagawa't / mga magsasaka

bulok na sistema'y / dapat baguhin na

karaniwang masa / ang ating kasama

tungo sa lipunang / may pagkakapantay

mundong makatao'y / layo nati't pakay

bagong sistema ba'y / ating mahihintay?

o kikilos tayo't / kamtin iyong tunay?

- gregoriovbituinjr.

12.07.2024

May kolum pa sa dyaryo ang may arrest order

MAY KOLUM PA SA DYARYO ANG MAY ARREST ORDER

naulat na wala na sa bansa, Disyembre Kwatro

si Harry Roque, spokesperson ng dating pangulo

na may arrest order umano mula sa Kamara

kung wala na sa bansa, paanong darakpin siya

kolum ni Roque'y nalathala, Disyembre Siyete

kung nakalabas ng bansa, bakit ito nangyari

pa-email-email lang, kanyang kolum ay tuloy pa rin

gayong may kaso pala siyang qualified trafficking

bagamat animo'y pinaglalaruan ang batas

siyang may arrest order, kolum pa'y labas ng labas

kalayaan sa pamamahayag pa'y tinamasa

tulad ni Amado Hernandez, isang nobelista

at kumatha ng mga tulang Isang Dipang Langit

sa Bilibid sa Muntinlupa nang siya'y napiit

di pa nadakip si Roque, patuloy lang ang kolum

ah, pluma'y malaya sa harap man ng paghuhukom

pluma ng makatang tibak tulad ko'y di mapigil

kung mapiit muli't sa aktibismo'y sinisiil

tunay na sagrado ang kalayaang magpahayag

kahit sa batas ng estado'y mayroong paglabag

- gregoriovbituinjr.

12.07.2024

* ulat mula sa Pilipino Star Ngayon, Disyembre 4, 2024, p.3

* kolum mula sa Philippine Star, Disyembre 7, 2024, p.7

Banner ng TFDP

BANNER NG TFDP

nakasakay akong dyip puntang pagamutan

tinatakang banner sa Kamias nadaanan

TFDP iyon, agad kong kinodakan

naghahanda na sa Araw ng Karapatan

lampas isang buwan na kami sa ospital

di ko sukat akalaing gayon katagal

na nagbabantay sa aking asawang mahal

ay, ramdam ko pa rin ang pagkakatigagal

ngunit nang makita ang banner ay sumigla

nabuhay ang loob mula pagkatulala

biglang lumakas ang katawan, puso't diwa

tila naalpasan ko ang kaytinding sigwa

kaya sa Araw ng Karapatang Pantao

sa pagkilos nila'y sasama muli ako

panata sa sarili'y magsilbing totoo

sa masa, sa maralita't uring obrero

- gregoriovbituinjr.

12.04.2024

* TFDP - Task Force Detainees of the Philippines 

Nilay

NILAY

nakikibaka pa rin

kahit ako'y gabihin

kahit dito'y ginawin

kahit walang makain

tibak kaming Spartan

ay patuloy sa laban

nais naming makamtan

pangarap na lipunan

at dapat ding isipin

ang kalusugan natin

habang papag-alabin

ang puso't diwa pa rin

para sa masa't uri

obrero'y ipagwagi

mga pag-aaglahi'y

di dapat manatili

- gregoriovbituinjr.

12.02.2024