Organisado

ORGANISADO

epektibong tugon daw sa organisadong ganid

ay organisadong unyon, sa t-shirt ng kapatid

na manggagawa nakatatak, nang ating mabatid

naalala ko si Neri sa kanyang "moderate greed"

organisadong kasakiman ng tusong kuhila

at ng burgesya't uring mapagsamantalang lubha

sa bunga ng paggawa'y bundat at nagpakasasa

organisadong unyon ang tugon ng manggagawa

O, manggagawa, magkaisa't magtayo ng unyon

makabubuti ang pagkakapitbisig n'yo ngayon

pangalagaan ang karapatan ang inyong tugon

sa mga mapagsamantalang bwitre kung lumamon

lampas sa pagiging unyon ay maging makauri

upang mapang-aping sistema'y baguhin, magapi

lipunan ng manggagawa'y itayo, ipagwagi

organisahin ninyo ang sarili bilang uri

- gregoriovbituinjr.

06.30.2022

* litratong kuha ng makatang gala sa isang pulong ng mga manggagawa 

Pangangarap

PANGANGARAP

nakatapak pa rin ako sa lupa

na sa pagtatrabaho'y kandakuba

pilit inaabot ang mga tala

na ikukwintas sa mutyang diwata

ako man ay Bituing walang ningning

na sa langit ay walang makasiping

aking mga mata'y di nakapiring

dama't dinig ang masang dumaraing

maputik ang daan kong nilalandas

upang makamit ang lipunang patas

upang kawalang hustisya'y magwakas

at madama ang pag-ibig na wagas

di pa rin tumitigil sa pagkilos

organisahin ang naghihikahos

upang sistemang bulok na'y matapos

upang labanan ang pambubusabos

patuloy din ako sa pangangarap

na malansag na iyang pangongorap

upang mga dukha'y di na maghirap

kundi asam na ginhawa'y malasap

- gregoriovbituinjr.

06.24.2022

Alagata

ALAGATA

pumatak na naman ang ulan habang nakikinig

ng talakayan sa zoom na halos di na marinig

ang tagapagsalita sa tinuran niyang tindig

hinggil sa ilang isyung pambayan at pandaigdig

may bagyo ba? anong pangalan? hanggang pinasok ko

ang mga damit na nakasampay sa labas, dito

ko naalagata paano tutugon ng wasto

hinggil sa papainit na klima sa ating mundo

isinuot ko ang naitagong pantalong kupas

na alaala ng kabinataan kong lumipas

habang pang-itaas ay kamisetang walang manggas

nasa diwa yaong pagtahak sa putikang landas

gabi, naririto't di pa rin dalawin ng antok

ang pusa'y nag-aabang sa labas, may inaarok

ako, mailalagay kaya ang dukha sa tuktok?

marahil, kung mapapalitan ang sistemang bulok

- gregoriovbituinjr.

06.23.2022

Halibyong

HALIBYONG

mga balita'y pinapaganda

iniba ang totoong istorya

ginawa itong kaaya-aya

puro paganda ang propaganda 

gintong panahon ng palamara

at mga gawa-gawang pantasya

ay agad kinapitan ng masa;

may nakita ba ritong pag-asa?

katotohana'y nayurakan na

ng halibyong na masa'y puntirya

na tila pulido ang sistema

at maayos nilang nakamada

nagbabalik ba ang diktadura?

ang madla kaya'y nakalimot na?

sa nakaraan nilang historya't

kawalan ng asam na hustisya?

- gregoriovbituinjr.

06.23.2022

* halibyong - fake news, pagkukuwento ng isang pangyayari subalit taliwas sa tunay na nangyari, mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 426

* ang litrato'y selfie ng makatang gala sa painting gallery ng isang mall

Digmaan

DIGMAAN

Tula ni Eugene Pottier

malayang salin ni Gregorio V. Bituin Jr. 10 pantig bawat taludtod 

Para kay Eugene Baillet

Kahahayag pa lang ng digmaan 

Anang mga buwitre, "Sunggaban!"

Ngunit wala halos kaibahan:

Di ba't araw-araw na'y digmaan?

Gayunman, balatkayo'y tinanggal,

Animo'y baliw sa paghalakhak;

Helmet ay sinuot ng kalansay,

Kabayong kalansay na'y daratal

Hintay nila'y pawang kasamaan,

Sa bawat uri 't lahat ng antas;

Dito'y may bayarang pananambang,

Doon, tangan ng pamilya'y tabak.

Di mapalawak, mga bandido'y

Pinatapon sa kolonyang penal;

Hinayaan lang ang pandarambong

Sa anyo ng buwis, mga istak

Pinawi nila ang madugong uhaw,

Pati makahayop na silakbo,

Ginambala pa si Lacenaire,

At pinalungkot pa si Castaing.

Pagpaslang ng bata'y kinondena,

Anak nami'y dalawampu, ngayon

Ang lupon ng berdugo'y nagpasya

Aling mabuti ang sa bitayan.

Ang impantisidyo'y tinuligsa,

Anak namin ngayo'y dalawampu,

Ngayong gabi, Lupon ng Berdugo'y

Pinasya ang angkop sa bitayan.

May balahibo, may tatu, kaming

Pulangkutis, mula ibang angkan.

Mga tae'y ikalat sa lupa:

"Mundo'y lilikha ng bagong tao."

Hinamak, Ebanghelyo'y lumikas,

Alagad ay lumisan, naligaw.

O amang bayan, mayroong tigre

Sa mabuting puso'y umatungal.

Naglalagablab ang iyong poot,

Ang madla'y walang pagkakaisa,

Na nagdurusa sa bilangguan

Ng rehimen ng nasyunalidad

Gabi'y pinutol ng bolang kanyon,

Ang lungsod ay nilamon ng apoy,

Dugong pumatak, tara't inumin,

Ikaw, tawag ay sangkatauhan.

Katumpakan ng lakas at bilang

Niyurakan ay sugatang gapi;

Glorya't kumalat sa malakabag

Na pakpak ng karimlang pusikit.

Digma, digma, anong hinihintay

Upang laman at buto'y madurog?

Hinihintay nito'y bagong dahon,

Ang buwan ng bulaklak at ibon.

Paris 1857

* sina Lacenaire at Castaing ay dalawang kilabot na mamamatay-taong Pranses noong ika -19 na siglo

* isinalin mula sa Ingles sa petsang ika-22 ng Hunyo, 2022

Kailangan ka

KAILANGAN KA

bayani ay kailangan

ng ating kapaligiran

at daigdig na tahanan;

ikaw ba'y isa na riyan?

daigdig ay gawing lunti

basura'y di maging gawi

baluktot ay mapapawi

kung iwawasto ang mali

sinong magtutulong-tulong

kundi tayo-tayo ngayon

buti ng mundo'y isulong

tungkuling napapanahon

kung gawin ang sinasabi

upang sa mundo'y mangyari

ang dito'y makabubuti 

Igan, isa kang bayani

- gregoriovbituinjr.

06.22.2022

Hindi namatay ang Komyun

HINDI IYON NAMATAY

tula ni Eugene Pottier hinggil sa Paris Commune

malayang salin ni Gregorio V. Bituin Jr.

Pinagmulan: Eugène Pottier, Chants Révolutionnaires (ikalawang edisyon), Paris, Bureau de Comité Pottier, [n.d.];

Isinalin: ni Mitchell Abidor;

CopyLeft: Creative Commons (Attribute & ShareAlike) marxists.org 2013.

Para sa mga nakaligtas sa Madugong Linggo

Pinaslang nila iyon ng mga putok ng riple,

na may mga putok ng masinggan

at iginulong ito sa watawat 

sa lupang parang luwad.

At ang pulutong ng bundat na mga berdugo

ay nag-akalang mas malalakas sila,

ngunit wala sa mga iyon ang nagbago,

Nicolas,

dahil hindi namatay ang Komyun!

Tulad ng pag-aani ng mga manggagapas,

tulad ng mga mansanas na naglagpakan sa lupa,

ang mga Versaillais, na di bababa

sa isang daang libong katao, ay pinagpapaslang.

At yaong daang libong pagpaslang,

Tingni kung anong kanilang dinala.

Ngunit wala sa mga iyon ang nagbago,

Nicolas,

dahil hindi namatay ang Komyun!

Bagamat pinaslang nila sina Varlin,

Flouren, Duval, Milliere,

Ferre, Rigault, Tony Moilin,

na pumuno sa mga sementeryo.

Akala'y naputol na nila ang mga bisig niyon,

nawalan ng laman ang mga ugat niyon.

Ngunit wala sa mga iyon ang nagbago,

Nicolas,

dahil hindi namatay ang Komyun!

Kumilos silang parang tulisan,

umaasa sa katahimikan.

Pinatay nila ang mga sugatan sa higaan nito sa ospital,

at ang mga dugong

bumaha sa mga kumot

ay umagos sa ilalim ng pinto.

Ngunit wala sa mga iyon ang nagbago,

Nicolas,

dahil hindi namatay ang Komyun!

Binili ang mga mamamahayag,

mangangalakal ng paninirang-puri

kumalat sa ating mga libingang bayan

ang pagbaha ng kanilang kahihiyan.

Isinuka nina Maxim Ducamp, 

Dumas ang kanilang alak.

ngunit wala sa mga iyon ang nagbago,

Nicolas,

dahil hindi namatay ang Komyun!

Kampilan iyon ni Damocles

Na lumutang sa kanilang mga ulo.

Sa libing ni Vallès

ginawa silang mga pipi.

Ang totoo'y marami kami

na nagsilbing tanod niya;

na nagpapatunay, sa anumang kaso

Nicolas,

na ang Komyun ay hindi namatay!

At kaya, pinapatunayan nito sa mga mandirigma,

na ang kutis ni Marianne ay naging kayumanggi;

handa na siyang lumaban at panahon na upang ihiyaw:

Mabuhay ang Komyun!

At pinapatunayan nito sa lahat ng mga Hudas

na ganito ang mga bagay-bagay,

at sa maikling panahon mababatid nila,

Tangina!

Na ang Komyun ay hindi namatay!

Paris, Mayo 1886

* Isinalin ng Hunyo 20, 2022

It Isn’t Dead

Source: Eugène Pottier, Chants Révolutionnaires (second edition), Paris, Bureau de Comité Pottier, [n.d.];

Translated: by Mitchell Abidor;

CopyLeft: Creative Commons (Attribute & ShareAlike) marxists.org 2013.

For the survivors of the Bloody Week

They killed it with rifle shots,

with machine gun shots

and rolled it in its flag

into the clay-like earth.

And the mob of fat executioners

thought themselves the stronger,

but none of this changes anything,

Nicolas,

for the Commune isn’t dead!

Just as harvesters clear a field,

just as apples fall to earth,

the Versaillais massacred

at least a hundred thousand men.

And these hundred thousand murders,

See what they bring.

But none of this changes anything,

Nicolas,

for the Commune isn’t dead!

Though they killed Varlin,

Flourens, Duval, Millière,

Ferré, Rigault, Tony Moilin,

filling the cemeteries.

They thought they cut off its arms,

emptied its aorta.

But none of this changes anything,

Nicolas,

for the Commune isn’t dead!

They acted like bandits,

counting on silence.

They killed the wounded in their hospital beds,

and the blood,

flooding the sheets

flowed under the door.

But none of this changes anything,

Nicolas,

for the Commune isn’t dead!

Bought-off journalists,

merchants of slander

spread over our mass graves

their flood of ignominies.

Maxim Ducamp, Dumas

vomited up their booze.

but none of this changes anything,

Nicolas,

for the Commune isn’t dead!

It’s Damocles’ sword

That floats over their heads.

At Vallès’ funeral

they were made mute.

The fact is there were many of us

who served as his escort;

which proves, in any case

Nicolas,

that the Commune isn’t dead!

And so, all this proves to the fighters,

that Marianne’s skin is tanned;

she’s ready to fight and it’s time to cry out:

Long Live the Commune!

And this proves to all the Judases

that this is how things are,

and in a short while they'll know,

God damn!

That the Commune isn’t dead!

Paris, May 1886

Sa bansang iyon

SA BANSANG IYON

Jose Marti, bayani't makatang Cubano

ang bansa'y pinamunuan ni Fidel Castro

Che Guevara, sa mundo'y sikat ang litrato

Yordenis Ugas, kay Pacquiao huling tumalo

pinanalo noon ang rebolusyon nila

sama-sama sa pakikibakang gerilya

na nagsibaba mula Sierra Maestra

pinatalsik ang diktador na si Batista

magaganda ang kanilang mga tugtugin

Bela Ciao, Bela Ciao na kanilang awitin

bata-batalyong doktor, pinatapos man din

nangunguna sa medisina't kaygagaling

may pagkakapantay ng mga karapatan

mamamayang di pasasakop sa dayuhan

lahat ay kumakain, walang kagutuman

ang sistema nila'y nais kong matutunan

pangarap kong minsan man lang sa aking buhay

doon ay makadalaw at makapagnilay

makiisa sa kanila, makitalakay

sana'y marating ko iyon bago humimlay

- gregoriovbituinjr.

06.20.2022

Bayani

BAYANI

bayani ang ating mga ama

kaya pagpugayan natin sila

sa mga nagawa sa pamilya

minahal ang anak at si ina

si Rizal, ating bayaning tunay

na sa bayan, buhay ay inalay

at bayani rin ang mga tatay

na buhay sa pamilya inalay

Rizal, pambansang bayani natin

tulad ng bayaning tatay natin

ang lahat ay kanilang gagawin

upang magandang bukas ay kamtin

kay Rizal at sa lahat ng tatay

salamat sa buhay ninyong alay

kami'y taospusong nagpupugay

sa inyo po, mabuhay! Mabuhay!

- gregoriovbituinjr.

06.19.2022

* mga litrato mula sa google

Tirisin ang mga linta

TIRISIN ANG MGA LINTA

tandang-tanda ko pa ang sinabi ni Attorney Luke

sa kanyang mga talumpati, nakagagalit nga!

ang manpower agency pala kung ating maarok

ay lintang maninipsip ng dugo ng manggagawa

silang sanhi bakit mayroong kontraktwalisasyon

manpower agencies na kumukubra sa kumpanya

gayong di naman parte't walang ambag sa produksyon

nagkukunwaring employer, mga linta talaga!

employer-employee relationship dito'y tinanggal

nang walang kahirap-hirap, kumikitang kaytindi

kaya kontraktwal ay pwedeng matanggal sa prinsipal

dahil empleyado kuno ng manpower agency

iyang kontraktwalisasyon ay mawawakasan lang

pag mga manpower agencies ay isarang sadya

upang sa pag-eempleyo'y wala nang nanggugulang

at maging regular at direct-hired ang manggagawa

tunay na security of tenure law, isabatas

kung saan manpower agencies ay di na iiral

kung saan palakad sa trabaho'y magiging patas

kung saan manggagawa'y tunay na mareregular

manpower agencies, maninipsip ng dugo't pawis

ng manggagawa, tanggalin ang mga lintang iyan!

dapat na silang buwagin at tuluyang matiris

upang kontraktwalisasyon ay tuluyang wakasan

- gregoriovbituinjr.

06.17.2022

Manggagawa ang tagalikha ng kaunlaran

MANGGAGAWA ANG TAGALIKHA NG KAUNLARAN

nagtatayugang gusali, mahahabang lansangan,

tulay, ospital, mall, plasa, sinehan, paaralan

kung walang manggagawa, magagawa kaya iyan?

HINDI! manggagawa ang tanging nagsilikha niyan

hindi uunlad ang mga lungsod kung wala sila

manggagawa ang nagpaunlad nitong ekonomya

nilikha ng obrero ang maraming istruktura

kaya dapat tayong magpasalamat sa kanila

manggagawa yaong dahilan kaya may Kongreso

kaya may pabrika, may opis ang taong gobyerno

Malakanyang, Simbahan, skyway, subway, Senado

kung walang manggagawa'y walang kaunlaran tayo

tara, ating pagpugayan ang mga manggagawa

pagkat kaunlaran ng mundo'y kanilang nilikha

kaya di sila dapat pagsamantalahang sadya

ng mga tuso't kuhilang tubo lang ang adhika

- gregoriovbituinjr.

06.15.2022

Polyeto ng Unyon ng J&T - mula sa AGLO

ANO ANG KAILANGANG MABATID NG MGA MANGGAGAWA NG J&T EXPRESS SA SAPILITANG PAGPAPAPIRMA NG MANAGEMENT?

Sa huling mga buwan naranasan ng mga manggagawa ng J&T Express sa buong NCR ang sunod-sunod na pang-aalipusta ng management. Binawasan ang ating gas allowance. Tinanggal ang O.T. Pati ang regular na pagbigay ng packing tape at kapote ay itinigil na nila. Nakapagtataka bakit pinagkakait ng management ang lahat ng benepisyong ito sa kabila ng patuloy na paglago ng J&T hindi lang sa NCR kundi sa buong Pilipinas sa panahon ng pandemya.

Ngayon naman, halos lahat ng driver, rider, sorter, at supervisor ay sapilitang pinapapirma ng management sa mga dokumento kung saan nakasaad na ililipat na raw tayong lahat sa bagong kumpanya.

Ayon sa management, kikilalanin pa rin ng bagong "employer" ang length of service natin at wala raw magbabago sa ating kasalukuyang sahod at benepisyo. Wala raw masamang mangyayari kung pumirma tayo. Kung ganoon nga, bakit ayaw tayo bigyan ng bagong kontrata bago tayo pumirma, mas lalo na't mahirap maintindihan ang mahabang kontrata na nakasulat sa ingles? Ayon sa batas, ang kondisyon sa pagpirma ng kahit anong kontrata ay ang malayang pasya o pahintulot na pipirma sa papasukang kontrata. Kung walang tinatago, hindi dapat mag-alangan ang management na ikonsulta muna ng mga manggagawa sa abogado o sa DOLE ang kontrata.

Ayon din sa management, hindi naman daw tayo pinipilit na pumirma. Pwede namang hindi pumirma pero idedeploy nila tayo sa malayong warehouse kung saan may J&T pa raw. Hindi naman kakayanin ng gas allowance natin araw-araw na mag-deliver sa area kung saan napakalayo sa area ng trabaho na nakasaad sa orihinal na employment contract natin. Halata na ang gustong gawin sa atin ng management. Kung hindi pumirma, papahirapan tayo ng sobra-sobra hanggang sa mapilitan na tayong mag-resign. Gugutumin tayo at ang ating pamilya para lang makamit ang gusto nila.

Bakit ba ginagawa ito ng management? Dahil nais nila pigilan tayong manggagawa na gamitin ang karapatan natin na bumuo ng Unyon para sa ikabubuti ng ating kalagayan!

Naipanalo na ang union ng J&T Drivers sa NCR at kinikilala na ito ng DOLE at ng management mismo. Kinakatakutan ngayon ng management na kumalat ang pagbubuo ng union sa mga riders, at sorters. Ang epekto sa pagpirma natin sa kontratang nasabi ay hindi na tayo kikilalanin na direct employee ng J&T, samakatuwid, dadagdagan nila ng hadlang ang pagbuo ng union ng J&T.

ANO BA ANG UNYON AT BAKIT KAILANGAN NATIN BUUIN AT IPANALO ITO?

Ang unyon ay isang lehitimong organisasyon ng mga manggagawa na pinagtatanggol at sinusulong ang mga karapatan at kahilingan ng mga kasapi nito. Kinikilala ng gobyerno at ng Konstitusyo ng Pilipinas ang karapatan ng mga manggagawa na bumuo nito. Ang unyon ay may karapatan na makipagtawaran o makipag-negosasyon sa management para sa pagpapataas at pagpaparami ng sahdo at benepisyo ng mga manggagawa. Kapag maipanalo ng manggagawa ang unyon sa isang kumpanya, inoobliga ng batas ang management na kilalanin at makipagtawaran dito. Ang mapagkasunduan ng management ng unyon sa kanilang negosasyon ay tinatawag na Collective Bargaining Collective (CBA). Isa sa mga batayan ng pagbuo ng unyon at ng CBA ay ang prinsipyyo na ang mga manggagawa ang lumilikha ng yaman ng lipunan. Kung walang manggagawa, hindi magkakaroon ng tubo ang mga negosyante o kapitalista kaya dapat habang lumalago ang tubo ng isang kumpanya tumataas din dapat ang sahod at benepisyo ng mga manggagawa. Binubuo ang unyon at nakikipag-CBA para matiyak na makuha ng mga manggagawa ang makatarungang bahagi ng bunga ng kanyang produksyon.

Kung walang unyon na nakikipag-CBA, mapapasok sa minimum ang sahod at benepisyo ng mga manggagawa na hindi makakasabay sa pagsirit ng presyo ng mga pangunahing bilihin. Kung wala ring unyon, walang depensa ang mga manggagawa sa pang-aabuso ng mga kapitalista, tulad ng ginagawa ng J&T management sa atin ngayon.

Ang unyon din ay isang behikulo para tugunan ang mga hinaing ng mga manggagawa sa pamamalakad ng mga kapitalista. Halimbawa, kapag may unyon ang J&T riders, obligado itong depensahan ang mga naholdap na riders na sinisingil pa ng management sa nanakaw na pera. Lalabanan ng unyon ang ganitong klaseng di-makatarungang mga polisiya ng management.

ANO ANG KASALUKUYANG KALAGAYAN NG UNYON SA J&T NCR?

Sa kasalukuyan, may tatlong unyon sa J&T NCR na may iba't ibang kalagayan: isa sa (transporter) drivers, isa sa riders, at isa sa sorters.

Sa J&T Riders at Sorters: Nasa proseso na ng Certification Election ang unyon ng riders at sorters. Ibig sabihin nito ay inaprubahan na ng DOLE na magkaroon ng eleksyon ang mga riders at sorters sa NCR kung saan boboto ang mga manggagawa kung gusto ba nila ng unyon o hindi. Ang pangunahing tungkulin ng mga rider at sorter ngayon ay organisahin at mulatin ang mga kapwa rider at sorter sa kanya-kanyang warehouse. Makipag-uganayan sa mga lider ng unyon at dumalo sa mga pulong at paaral na inoorganisa ng unyon para taasan ang kamalayan ng mga manggagawa sa kanilang mga karapatan sa pag-uunyon.

Ang petsa ng eleksyon ng mga rider ay Hunyo 29, 2022. Hinihintay pa ang eleksyon ng mga sorter, sa mga transporter may nakatakda nang CBA negotiation. Kung pumirma kayo sa nasabing kontrata ng management, huwag kayo mabalisa. Makipag-ugnayan lang sa mga lider ng unyon ng mga rider o sorter at ipaglalaban namin ang kaso niyo sa mga pre-election hearing sa DOLE kung saan naglalabasan ng ebidensya kung sino ang empleyado ng J&T na maaaring bumoto sa eleksyon.

Sa J&T Drivers: Naipanalo na ang Certification Election noong Marso 2, 2022. Kinikilala na ng DOLE at ng J&T Management ang Unyon na ito at sinisimulan na nila ang proseso ng CBA. Nagbigayan na ng mga proposal at counter-proposals ang unyon at ang management.

Kung ikaw ay Driver, ang kailangan mo lang ay umugnay at sumapi sa unyon at sakop ka na ang proteksyon at mga benepisyo ng unyon at mabubuong CBA. Huwag pumirma sa kontrata ng management! Ibig sabihin nito ay hindi ka maaaring maging kasapi ng unyon dahil hindi ka na kikilalaning empleyado ng J&T. Kung nakapirma kayo, huwag kayong mabalisa, umugnay pa rin sa unyon at ipaglalaban pa rin ng unyon ang kaso ninyo.

SOLUSYON SA PANUNUPIL AT PANLILINLANG NG J&T MANAGEMENT: PAGKAKAISA NG MGA MANGGAGAWA!

Ang kapangyarihan ng mga manggagawa ay nakasalalay sa kanilang pagkakaisa at kapasidad na sabay-sabay ipagkait ang kanilang lakas-paggawa at maparalisa ang operasyon ng mga kumpanya. Kung kaunti tayo, mahina tayo. Pero kung marami at nagkakaisa tayo, maipapanalo natin ang ating mga kahilingan.

Kung hindi pareho ang unyon ng mga drivers, riders, at sorters, hindi ibig sabihin nito na hindi kailangan makipagtulungan ng bawat unyon laban sa panunupil ng management. Driver ka man o rider, sorter, o kahit bisor, lahat tayo ay apektado ng pagsirit ng presyo ng mga bilihin at ng panunupil ng management. Kailangan ang ating pagkakaisa at pakikipagtulungan upang maipanalo ang ating mga unyon at isulong at ipagtanggol ang ating mga karapatan at kahilingan.

Manggagawa ng J&T Express, magkaisa laban sa panunupil ng management! Organisahin at ipanalo ang unyon ng mga drivers, riders at sorters!

MULA SA AGLO

6/10/22

Malaya nga ba?

MALAYA NGA BA?

malaya nga ba ang bayan sa bulok na sistema?

ngunit api pa rin ang manggagawa't magsasaka?

naririyan pa rin ang tuso't mapagsamantala

nananatili pa ring nasa tuktok ang burgesya

habang kayrami pa ring naghahanap ng hustisya!

laganap pa rin ang salot na kontraktwalisasyon

na di magawang regular ang manggagawa roon

silang nagpaunlad ng ekonomya'y bakit gayon?

di mabayarang tama ang lakas-paggawa niyon

ganyan ba ang malayang bansa? ang malayang nasyon?

magsasaka'y lumilikha ng pagkain ng bayan

silang babad sa lupa'y bakit naghihirap naman

sila ang nagtatanim ng palay sa kabukiran

kaymura ng kilo ng palay, hindi makatwiran

at kaymahal ng kilo ng bigas sa pamilihan

malaya nga ba ang bayan pag ganyan ang sistema?

lupang ninuno'y puntirya, hari'y kapitalista

gobyerno'y walang kontrol sa presyo, hirap ang masa

laya ba'y ano? pag dayuhan ay napalayas na?

laya ba'y ano? pag wala nang mapagsamantala?

- gregoriovbituinjr.

06.13.2022

* litratong kuha ng makatang gala sa Bantayog ng mga Bayani, 06.12.2022

Liberty

LIBERTY

Liberty, Freedom, Kalayaan,
Kasarinlan ng ating bayan
araw itong ipinaglaban
dumatal man ang kamatayan

Liberty, pangalan ng mutya
ng iniirog kong mutya
ng asawang kasamang sadya
sa lahat ng hirap at tuwa

Freedom ay dapat nating kamtin
Independence Day, gunitain
Liberty'y karapatang angkin
huwag hayaang busabusin

isipin ang mga nahimlay
kayraming nagbuwis ng buhay
bayaning tinanghal na bangkay
upang lumaya tayong tunay

- gregoriovbituinjr.
06.12.2022

Pita

PITA

dinggin mo ang tinig
ng ating daigdig;
kung pulos ligalig,
wala bang pag-ibig?

tingni ang alindog
ng dagat at ilog;
sa basura'y lubog
ang mundo kong irog.

halina't magtanim
ng punong malilim,
ng adhikang atim,
ng pagsintang lihim.

ating alagaan
ang kapaligiran
at ang kalikasang
dapat mapagyaman.

haynaku, haynaku!
di po ito hayku..
ang panawagan ko
sana'y dinggin ninyo

ang hanap ng ibon
ay saan hahapon
sa sangang mayabong
o kawad lang doon?

- gregoriovbituinjr.
06.12.2022

Pumokus

PUMOKUS

makaisang mali ka lang, deads ka

kaya pagsagot ay ingatan mo

babalik ka kasi sa umpisa

Streak One ka muli sa Sudoku

kaya magkonsentra ka, pumokus

na animo'y chess ang nilalaro

o algebra yaong tinutuos

nagsusuri ka ng buong buo

huwag mong hayaang magkamali

lalo't higit sandaan ang Streak

pumokus ka sa bawat sandali

nang sa Streak One ay di bumalik

iyan ang tangi kong mabibilin

sa mga Sudoku mahihilig

upang Streak, tuloy-tuloy pa rin

pumokus nang di basta madaig

- gregoriovbituinjr.

06.11.2022

Pluma

PLUMA

patuloy akong magsusulat

ng mga paksang mapagmulat

laban man sa mangungulimbat

o halibyong ang kinakalat

yaring pluma'y di umuurong

sa harap ng kutya't linggatong

maging sigwa man o daluyong

magsulat saanman humantong

anuman ang kulay ng tinta

bughaw, itim, lunti, o pula

magsusulat para sa masa

ng akdang sa diwa'y lipana

lipunang makatao'y asam

ang buti sa kapwa'y manamnam

kahit tiyan pa'y kumakalam

at puno pa ng agam-agam

aking sinasalin ang tula

ng mga makatang dakila

sinasalin sa ating wika

upang maunawa ng madla

iyan ang payak kong layunin

sa buhay at laging gawain

magsulat at magmulat man din

sa masa'y yakap kong tungkulin

- gregoriovbituinjr.

06.11.2022

* halibyong - fake news

Paglilingkod

PAGLILINGKOD

handa kaming magsilbi

sa bayang inaapi

tulungan ang marami

at di lang ang sarili

nakahandang maglingkod

di basta tatalikod

o basta lang tatanghod

sa isyung di malugod

upang sistemang bulok

at pulitikong bugok

ay palitan, iluklok

nama'y dukha sa tuktok

nang ating mapigilang

mapagsamantalahan

ang dukhang mamamayan

aba'y awtomatik 'yan

oo, kami'y kikilos

nang di na mabusabos

ang mayoryang hikahos

at sa buhay ay kapos

marangal na layunin

dakilang adhikain

kung sakaling patayin

palad ko'y tatanggapin

- gregoriovbituinjr.

06.08.2022

Ang aming martsa

ANG AMING MARTSA

ni Vladimir Mayakovsky

Hinalaw sa salin sa Ingles ni Dorian Rottenberg. Progress Publishers, Moscow, 1972;

Isinalin sa wikang Filipino ni Gregorio V. Bituin Jr.

Ikumpas ang mga parisukat sa padyak ng mga rebelde!

Pataasin pa, mga tanod ng palalong ulo!

Huhugasan natin ang mundo ng pangalawang delubyo,

Ngayon na ang panahon ng pagdating ng kinatatakutan.

Masyadong mabagal, ang kariton ng mga taon,

Ang mga bakang kapon ng tag-araw – masyadong malungkot.

Ang aming diyos ang diyos ng bilis,

Ang aming puso — ang aming tambol ng pakikibaka.

Mayroon bang bulawang mas banal pa kaysa amin?

Anong putakti ng punglo ang maaaring makapanduro sa amin?

Awit ang aming armas, ang kapangyarihan ng mga kapangyarihan,

Ang aming bulawan — ang aming tinig — pakinggan lamang kaming umawit!

Kaparangan, humiga kang luntian sa lupa!

Sa seda hahanay ang aming araw-araw!

Bahaghari, magbigay ng kulay at kabilugan

Sa talampakang-plota ng kabayo ng panahon.

Namumuhi sa amin ang langit na may mabituing alindog.

Ay! Kung wala iyon ay maaaring mabuhay ang mga awit namin.

Hoy, Dawong-dawungan, hilingin mong

Dalhin kami ng buháy sa langit!

Magsiawit, sa tuwa’y lumagok ng lumagok,

Patuyuin ang tagsibol sa pamamagitan ng tasa, hindi ng didal.

Patindihin ang pagtibok ng iyong puso!

Nang dibdib nami’y maging pompiyang na tanso.

Talasalitaan: 

oxen - bakang kinapon, uri ng kinapon na lalaking baka, UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 860

gold – bulawan, ibid. p. 203

Ursus Major - Big Dipper, dawong-dawungan, ibid., p. 1309

steed - kabayo, mula sa English-Tagalog Dictionary ni Leo James English, p. 428

cymbal - pompiyang, ibid., p. 222

fleet - plota, hukbong-dagat, mula sa Diksyunaryong Ingles-Filipino, ni Felicidad T. E. Sagalongos, p. 190

06.08.2022

* ang litrato'y mula sa google

OUR MARCH

by Vladimir Mayakovsky

Source: Poems, Translated by Dorian Rottenberg. Progress Publishers, Moscow, 1972;

Transcribed: by Mitch Abidor

Beat the squares with the tramp of rebels!

Higher, rangers of haughty heads!

We'll wash the world with a second deluge,

Now’s the hour whose coming it dreads.

Too slow, the wagon of years,

The oxen of days — too glum.

Our god is the god of speed,

Our heart — our battle drum.

Is there a gold diviner than ours/

What wasp of a bullet us can sting?

Songs are our weapons, our power of powers,

Our gold — our voices — just hear us sing!

Meadow, lie green on the earth!

With silk our days for us line!

Rainbow, give color and girth

To the fleet-foot steeds of time.

The heavens grudge us their starry glamour.

Bah! Without it our songs can thrive.

Hey there, Ursus Major, clamour

For us to be taken to heaven alive!

Sing, of delight drink deep,

Drain spring by cups, not by thimbles.

Heart step up your beat!

Our breasts be the brass of cymbals.

Tulos

TULOS

magtutulos ako ng kandila

para sa mga biktimang sadya

ng martial law, sila'y ginunita

sa Bantayog, bayani ng madla

nasaan na nga ba ang hustisya

para sa kanilang nakibaka

para sa lipunang nais nila

lipunang malaya, makamasa

asam ay lipunang makatao

patas yaong batas at gobyerno

karapatan ay nirerespeto

panlipunang hustisya'y totoo

ang kandilang aking itutulos

ay tandang hustisya'y niyayapos

malayang bayan, walang hikahos

wala ring api't binubusabos

- gregoriovbituinjr.

06.07.2022

Tula sa WED2022

SA DAIGDIGANG ARAW NG KAPALIGIRAN

kayraming gagawin, masdan mo ang kapaligiran

pakinggan ang awitin ng Asin sa kalikasan

polusyon, upos, plastik, basura, klima rin naman

sa mga suliraning ito'y anong kalutasan

kayrumi ng Ilog Pasig, ng karagatan natin

nakakalbo ang kagubatan, halina't magtanim

kayraming isyung dapat isipin anong gagawin

tulad sa Marcopper na nawasak yaong lupain

Ondoy, Yolanda, climate change, matitinding daluyong

pang-unawa't pagbibigkis nga'y dapat maisulong

maraming magagawa, lalo't magtutulong-tulong

lalo't bukás ang isipan sa isyung patung-patong

ngayong World Environment Day, ikalima ng Hunyo

tinakdang petsa para sa kalikasan at tao

ang nagbabagong klima'y nararamdamang totoo

isyu rin ang plantang coal at pagmimina sa mundo

makiisa na sa pagkilos laban sa plantang coal

isang sanhi kaya klima'y nagkakabuhol-buhol

sa pagtatayo ng dambuhalang dam na'y tumutol

buhay at kultura ng katutubo'y ipagtanggol

di na dapat paabutin pa sa one point five degree

ang pag-iinit nitong mundo, huwag isantabi

ang isyung ito't talagang di na mapapakali

maraming lulubog na isla pag ito'y nangyari

sa laot, kinakain na ng isda'y microplastic

ah, di na mabilang ang upos at basurang plastik

naggugupit na ng plastik upang gawing ekobrik

pagbabakasakali rin ang proyektong yosibrik

ngayong World Environment Day, pag-isipan nang lubos

ang mga isyung nabanggit, tayo na'y magsikilos

para sa kinabukasan, bayan at masang kapos

upang sa mga isyung ito, tao'y makaraos

- tula't litrato ni gregoriovbituinjr.

06.05.2022

Kuro

KURO

mapait maging pangulo ng kasinungalingan

nasa katuturan ba iyong wala sa katwiran

iyang pwesto mo ba'y matamis mong panghahawakan

o sa sarili'y nagsisinungaling ka na naman

kung di lang gumamit ng pera'y tiyak matatalo

kung di lang naglabas ng salapi'y bugbog-sarado

kasaysayan ng diktadura'y pilit pinabango

may aral sa atin ang mga nangyayaring ito

di sapat ang maging mabuting kandidato ka lang

na santa o banal na bayan ay paglilingkuran

di sapat ang mabuting intensyon para sa bayan

dahil ang halalan ay naging pera-pera na lang

subalit bilang tao, masisikmura mo kaya

kasinungalinga'y batayan ng pamamahala

pagbabago man ng kasaysayan ay pandaraya

pamilyang kilalang mandarambong ay di nawala

mapait pa sa apdo ang sinapit ng bayan ko

pati kasaysayan ay pilit binabagong todo

di ko kikilalanin ang ganyang tusong pangulo

na pinaglaruan ang madla para lang manalo

- gregoriovbituinjr.

06.02.2022